Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη (UAV)

Η δημιουργία μη-επανδρωμένων αεροσκαφών δεν αποτελεί κανούρια τεχνολογία, καθώς η ιστορία τους ξεκινά στις αρχές του 1990 με την εισαγωγή διαφόρων προτύπων, κυρίως ως στόχων για την εκπαίδευση των χειριστών των αντιαεροπορικών όπλων των πλοίων. Έτσι, για να ικανοποιηθούν οι σχετικές απαιτήσεις συμβατικά αεροσκάφη μετατράπηκαν σε τηλεχειριζόμενα. Σε ελληνική υπηρεσία βρίσκονται σήμερα τα ακόλουθα μη-επανδρωμένα αεροσκάφη.

Γαλλικά UAV Patroller

Στις 19 Ιουνίου 2023, ανακοινώθηκε ότι ο Ελληνικός Στρατός θα ενισχυθεί με τέσσερα μη επανδρωμένα αεροχήματα Patroller της Safran και τρεις επίγειους σταθμούς ελέγχου. Το κόστος της αρχικής συμφωνίας φαίνεται ότι ανέρχεται σε 53.000.000 ευρώ και αφορά στην προμήθεια δύο συστημάτων Patroller με δύο αεροχήματα έκαστο, ενώ η περίοδος υλοποίησης ορίζεται σε 3 έτη.

Περισσότερες πληροφορίες...

Ισραηλινά UAV Heron

Τον Μάιο 2020, ανακοινώθηκε η τελική συμφωνία για την απόκτηση 2 ισραηλινών αεροχημάτων UAV Heron για τρία χρόνια έναντι 44,5 εκατομμυρίων ευρώ. Τα συστήματα αυτά επιχειρούν από την 135 Σμηναρχία Μάχης στη Σκύρο και παρέχουν συνεχή εικόνα σε Θράκη, Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο. Με την απόκτησή τους οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις αύξησαν κατακόρυφα τις δυνατότες συλλογής πληροφοριών, επιτήρησης και στοχοποίησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ αρχικά σχεδιαζόταν η μονάδα να οργανωθεί στα πλαίσια καθαρά της Πολεμικής Αεροπορίας, το ΓΕΕΘΑ τελικά αναθεώρησε και η μονάδα των Heron οργανώνεται επί διακλαδικής βάσεως.

Περισσότερες πληροφορίες...

Γαλλικά Sperwer

Η πρώτη κύρια σύμβαση προμήθειας για τα γαλλικά Sperwer υπογράφηκε τον Ιούλιο του 2002 και ήταν ύψους 35.700.000 ευρώ για 2 πλήρη συστήματα της γαλλικής SAGEM. Τον Απρίλιο του 2005, ασκήθηκε το δικαίωμα προαίρεσης (option) της κυρίας σύμβασης ύψους 29.300.000 ευρώ για την προμήθεια 2 επιπλέον συστημάτων.

Περισσότερες πληροφορίες...

Ελληνικά ΠΗΓΑΣΟΣ

Η πρώτη απόπειρα των τεχνικών της Πολεμικής Αεροπορίας για την κατασκευή ελληνικού UAV τοποθετείται στις αρχές της δεκαετίας του '80. Από τη συνεργασία αυτή προέκυψαν δύο διαφορετικές σχεδιάσεις: το "Πήγασος" (1982) και το μεγαλύτερο "Τελαμών" (1986) που δεν προχώρησε πέρα από το στάδιο του ομοιώματος. Το 2002 παραδόθηκε στην 131 Σμηναρχία Μάχης του Άκτιου Πρέβεζας το πρώτο πλήρες σύστημα και τον Αύγουστο του 2005 ολοκληρώθηκε η αναβάθμιση του πρώτου 'Πήγασος Ι' σε 'Πήγασος ΙΙ'.

Περισσότερες πληροφορίες...

Ισπανικά A-900

Το Πολεμικό Ναυτικό ανακοίνωσε τον Δεκέμβριο του 2020 την πρόθεσή του για προμήθεια 4 UAV, τα οποία θα αξιοποιούνταν σε μεγάλες μονάδες επιφανείας, όπως οι φρεγάτες MEKO 200HN. Το πρόγραμμα είχε προϋπολογισμό 25.000.000 και τον Αύγουστο του 2021 το Πολεμικό Ναυτικό ολοκλήρωσε τις δοκιμές του Schiebel Camcopter S-100 επι της Φ/Γ ΑΙΓΑΙΟΝ. Παρόλα αυτά, τον Νοέμβριο του 2021 ανακοινώθηκε η προμήθεια 5 ελικοφόρων UAV τύπου A-900 από την εταιρεία ALTUS LSA κόστους 2.000.000 ευρώ, που είναι ισπανικής κατασκευής (Alpha Unmanned Systems) και χρησιμοποιούνται σε αποστολές επιτήρησης.

Οι δυνατότητες των ισπανικών A-900 χαρακτηρίζονται τουλάχιστον ως ανεπαρκείς, σε σχέση με το αρχικό σύστημα που εξετάστηκε, περιλαμβάνοντας:

• Αυτόνομη απογείωση και προσγείωση σε κινούμενο σκάφος
• 4 ώρες συνεχόμενης πτήσης
• 25 χλμ. επιχειρησιακή ακτίνα δράσης
• Υψόμετρο έως 10.000 πόδια
• Ταχύτητα πτήσης 58 χιλιόμετρα/ώρα
• Ωφέλιμο φορτίο έως 6 κιλά (σε πολλαπλούς αποθηκευτικούς χώρους)
• Ενσωματωμένη γεννήτρια 150W για παροχή ρεύματος σε πακέτα ηλεκτρονικού εξοπλισμού
• Πλοήγηση χωρίς εξάρτηση από GPS
• Δυνατότητα αυτοπεριστροφής και επίπλευσης
• Νατοϊκές προδιαγραφές κατασκευής

Συγκριτικά, το CAMCOPTER S-100 μεταφέρει φορτίο 34 κιλών, προσφέρει αυτονομία 10 ωρών και η οροφή πτήσης ανέρχεται σε 18.000 πόδια. Παρόλα αυτά, τα πέντε μη επανδρωμένα ελικόπτερα ενισχύουν τις επιχειρησιακές δυνατότητες του Στόλου, δίνοντας εικόνα από την επιφάνεια της θάλασσας στο πλοίο-βάση και βοηθώντας στην επιτήρηση και τον έλεγχο θαλάσσιων περιοχών έως τη στοχοποίηση εχθρικών Μονάδων. Άλλωστε, το ΠΝ πρέπει να αποκτήσει επιχειρησιακή εμπειρία πάνω στα συγκεκριμένα συστήματα, ενώ αργότερα μπορούν να μεταφερθούν σε μικρότερες μονάδες επιφανείας και να αντικατασταθούν τους από ισχυρότερα συστήματα στις φρεγάτες.

Ο σχεδιασμός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού προέβλεπε ότι τα A-900 θα παραλαμβάνονταν κατά τα μέσα του 2022, όμως έως και τον Ιούλιο του 2023 κανένα από τα συστήματα αυτά δεν έχουν τεθεί ακόμη σε επιχειρησιακή λειτουργία και το Πολεμικό Ναυτικό να αρνείται την παραλαβή τους διότι δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις που είχαν καθοριστεί, ενώ και τα Στελέχη του Πολεμικού Ναυτικού δεν μπόρεσαν να εκπαιδευτούν, επειδή οι εκπαιδευτές δεν διέθεταν πιστοποίηση από την Αρχή Αξιοπλοΐας.

ATLAS 204

Σε επίπεδο συστημάτων μικρότερων δυνατοτήτων, μετά από διαγωνιστική διαδικασία του ΓΕΣ η ελληνική εταιρεία ALTUS LSA παρέδωσε 32 Συστήματα μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών τύπου ATLAS 204 για την κάλυψη αναγκών επιτήρησης και ελέγχου των συνόρων και των προσφυγικών ροών.

Το σύστημα ATLAS 204 είναι ένα μη επανδρωμένο ιπτάμενο μέσο επιτήρησης με εμβέλεια από 10 ως 15 χλμ. αναλόγως της διαμόρφωσής του, διττό φορτίο με ηλεκτροπτικό και υπέρυθρο (EO/IR) αισθητήρα, διάρκεια πτήσης 55 λεπτών και δυνατότητα μεταφοράς εικόνας μέσω ασφαλούς δικτύου από το πεδίο επιχειρήσεων προς τα κατά τόπους Κέντρα Διοικήσεως και Ελέγχου. Επιτυγχάνει μέγιστη ταχύτητα 65 χιλιομέτρων ανά ώρα και μέγιστο ύψος πτήσης τα 3χλμ ή 9000 πόδια, ενώ διαθέτει σύστημα προσδιορισμού θέσης GNSS υποστηρίζοντας GPS και GLONASS. Ο έλεγχός του πραγματοποιείται από ένα στέλεχος του Στρατού Ξηράς που διαθέτει ειδική κονσόλα πλοήγησης.

Η παράδοση των 32 συστημάτων του Στρατού Ξηράς ολοκληρώθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2021, ενώ στις 2 Απριλίου ολοκληρώθηκε και η εκπαίδευση των εκπαιδευτών (“train the trainer”) στην έδρα του 3ου Τάγματος Ελικοπτέρων Αεροπορίας Στρατού. Επιπλέον, η ALTUS LSA, παρέδωσε στις αρχές του έτους στην Διοίκηση Φρεγατών του Αρχηγείου Στόλου ένα Σύστημα μη Επωνδρωμένου Αεροσκάφους ATLAS 204 με παρόμοια χαρακτηριστικά όπως αυτά του Στρατού Ξηράς και επιπρόσθετες δυνατότητες. Σε αυτό το σύστημα, πέραν του διττού φορτίου καμερών, φέρεται ταυτόχρονα και μηχανισμός αφέσεως φορτίου.

Ειδικές Δυνάμεις

Αξιοποιώντας κονδύλια του μεταναστευτικού με αντικειμενικό σκοπό την αναβάθμιση των δυνατοτήτων επιτήρησης των δυνάμεων καταδρομών που αναπτύσσονται στα σύνορα, αποκτήθηκε το 2021 drone τύπου Matrice 300 RTK της εταιρείας DJI. Η προμήθεια αφορά σε 'ικανή ποσότητα drone – UAV' τα οποία φέρουν θερμικές κάμερες. Το Matrice 300 RTK έχει μέγιστη εμβέλεια πτήσης τα 15 χιλιόμετρα και αυτονομία πτήσης 55 λεπτά. Μπορεί να επιχειρεί σε ακραίες θερμοκρασίες από -20 κελσίου έως τους 50 βαθμούς, ενώ μπορεί να φέρει αισθητήρα μέγιστου βάρους 2,7 κιλών και να μεταδίδει δεδομένα εικόνας σε πραγματικό χρόνο.

Πρόκειται για ένα νευραλγικό υλικό των Ειδικών Δυνάμεων, καθώς εκτός των αποστολών στα πλαίσια του μεταναστευτικού δύναται να αξιοποιηθεί σε πλειάδα επιχειρησιακών αποστολώνόπως σε αποστολές αναγνώρισης, συλλογής πληροφοριών, στοχοποίησης και επιτήρησης. Για παράδειγμα ολιγομελής ομάδα καταδρομών σε αποστολή αναγνώρισης κάνοντας χρήση drone σε ύψος που δεν θα γίνει αντιληπτό λόγω θορύβου και παρατήρησης δύναται να συλλέξει καθοριστικής σημασίας πληροφορίες ή να εντοπίσει τρωτά και ευπαθή σημεία προ μιας αποστολής κρούσης στα πλαίσια ανορθόδοξου πολέμου. Παράλληλα, το προσωπικό των Ειδικών Δυνάμεων εκπαιδεύεται με ρεαλιστικό τρόπο ώστε να αντιμετωπίζει την απειλή των εχθρικών drones με τακτικές απόκρυψης.

Στις 10 Σεπτεμβρίου 2021, η εταιρεία SAS Technology δώρισε ένα EMPUSA EMP-X6T (Tactical) στο Ειδικό Τμήμα Αλεξιπτωτιστών (ΕΤΑ). Το αερόχημα είναι εφοδιασμένο με σύγχρονο οπτικό αισθητήρα που διαθέτει gimbal με σταθεροποίηση 3 αξόνων και δυνατότητα οπτικής μεγέθυνσης (Zoom) x40. H παράδοση του εξοπλισμού πραγματοποιήθηκε στην έδρα του ΕΤΑ.