Αρχύτας (ΕΑΒ)

Το πρόγραμμα «ΑΡΧΥΤΑΣ» περιλαμβάνει την σχεδίαση και κατασκευή ενός μη επανδρωμένου αεροχήματος μεγάλων διαστάσεων και με δυνατότητα κάθετης απο/προσγείωσης. Πρόκειται για μία πλατφόρμα σταθερής πτέρυγας γεωμετρίας BWB (Blended Wing Body) με δυνατότητα μεταφοράς ωφέλιμου φορτίου 14 κιλών περίπου. Η κάθετη απο/προσγείωση καθιστά εφικτή την προσέγγιση ιδιαίτερα απομονωμένων νησιών ή χερσαίων περιοχών, αλλά και καταστρωμάτων μεγάλων πλοίων.

Το αρχικό πρόγραμμα απευθύνεται στην πολιτική αγορά, για την κάλυψη αναγκών διαφόρων υπηρεσιών, όμως με την έναρξη του προγράμματος αποφασίσθηκε η ανάπτυξη μιας βελτιωμένης έκδοσης ΑΡΧΥΤΑΣ Mk II για στρατιωτικές εφαρμογές.

ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Εκπέτασμα πτερύγων	6,4 μέτρα
Ωφέλιμο φορτίο	35 κιλά
Οικονομική ταχύτητα	120 χαω
Μέγιστη ταχύτητα / απώλειας στήριξης	158 χαω / 74 χαω
Μέγιστο ύψος πτήσης	27.000 πόδια
Επιχειρησιακή οροφή	17.000 πόδια
Αυτονομία	12 ώρες
Εμβέλεια	160 χλμ
Έναρξη ανάπτυξης / πρώτη πτήση	2021 / αρχές 2024
Συμμετέχοντες	ΕΑΒ, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Το ΜΕΑ θα κατασκευαστεί από ελαφρά, σύνθετα υλικά τα οποία θα εξασφαλίζουν έναν συνδυασμό δομικής αντοχής και χαμηλού βάρους κατασκευής (έως 200 κιλά). Θα μπορεί να επιχειρεί υπό αντίξοες καιρικές συνθήκες (πτήση σε δυνατούς ανέμους μέχρι τουλάχιστον 6 Bofors), και θα φέρει συστήματα αυτόματης πλοήγησης και ελέγχου πτήσης, παρέχοντας έτσι τη δυνατότητα χρήσης του και από χειριστές με μικρή εμπειρία. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στο ζήτημα πιθανών παρεμβολών, με αποτέλεσμα οι προδιαγραφές να κάνουν λόγο για την δυνατότητα αυτόματης επιστροφής του αεροχήματος στο σημείο από όπου απογειώθηκε σε περίπτωση που διακοπεί η επικοινωνία με το σταθμό βάσης.

Το τελικό προϊόν θα είναι πιστοποιημένο κατά ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα STANAG 4671 και STANAG 4702 και θα φέρει σύνολο αισθητήρων αποστολής OCTOPUS με κάμερα Full HD και αποστασιόμετρο λέιζερ, επιτρέποντας τη διόρθωση βολών όπλων καμπύλης τροχιάς για υψηλή ακρίβεια. Η ζεύξη επικοινωνίας είναι της ισραηλινής Elbit Systems και διαθέτει κρυπτασφάλιση, αλλά και ανθεκτικότητα σε παρεμβολές.

Το όλο εγχείρημα χρηματοδοτείται από το ΥΠΟΙΚ για την ανάπτυξη-παραγωγή δύο πρωτοτύπων VTOL UAVs. Πάνω στον 'Αρχύτα' εργάζεται μια μικρή ομάδα 30-35 ατόμων, που περιλαμβάνει μηχανολόγους, σχεδιαστές, τεχνίτες ηλεκτρονικών, τεχνίτες που θα φτιάξουν το Αερόχημα, τεχνικούς δοκιμών κλπ. Για το σκοπό αυτό θα συνεργαστεί η ΕΑΒ με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, ενώ το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης μαζί με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας θα αναπτύξουν τα συστήματα κατανομής ισχύος -power management- για τον κινητήρα και τις μπαταρίες, όπως και θα επιλέξουν συσκευές για τις ασύρματες επικοινωνίες, τις τηλεπικοινωνίες, την αρχιτεκτονική του Σταθμού Εδάφους. Το ποσόν χρηματοδότησης αφορά την συμμετοχή των τριών Πανεπιστημίων, καθώς και την προμήθεια υλικών και συσκευών για την κατασκευή και έλεγχο των VTOL UAVs.

Χρονοδιάγραμμα ανάπτυξης

Το υπό ανάπτυξη σκάφος αποτελεί περαιτέρω εξέλιξη του αεροσκάφους RX-4, το πιο πρόσφατο από τα τρία κύρια σχέδια ανεπανδρώτων αεροσκαφών που το ΕΜΡΣ του ΑΠΘ έχει αναπτύξει την τελευταία δεκαετία. To RX-4 είναι αεροσκάφος συγχωνευμένων με την άτρακτο πτερύγων, με δύο προωστήριες έλικες τοποθετημένες στα άκρα δύο πρόσθιων πτερυγίων καθώς και κατακόρυφο στροφείο τοποθετημένο εντός της ατράκτου του σκάφους. Η διαμόρφωση συγχωνευμένων με την άτρακτο πτερύγων εξαλείφει την ανάγκη ουραίων πτερυγίων και εξασφαλίζει αυξημένο εσωτερικό χώρο. Ο συνδυασμός του κεντρικού στροφείου και πρόσθιων στροφείων, τα οποία μαζί με τα πτερύγιά τους είναι μεταβλητής κατεύθυνσης, παρέχουν τη δυνατότητα κάθετης αποπροσγείωσης.

Τον Ιούνιο του 2022, σε ενημέρωση για την πορεία του προγράμματος, ο υπουργός Οικονομικών ανάφερε ότι παράλληλα με την ανάπτυξη του Αρχυτας βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες και για ένα δεύτερο "αναβαθμισμένο" και συνεπώς μεγαλυτέρων ικανοτήτων UAV. Επομένως, ενώ το αρχικό ενδιαφέρον ήταν για ένα αερόχημα για χρήση σε πολιτικές εφαρμογές, υπάρχει ενδιαφέρον για ένα μοντέλο στρατιωτικού ενδιαφέροντος.

Κατά τη διάρκεια του 2022 και 2023 ήταν σε εξέλιξη ο δομικός σχεδιασμός του συστήματος και, παράλληλα, η προμήθεια και ο έλεγχος συσκευών – υλικών για το προς παραγωγή σύστημα.

Τον Μάιο 2023 η ΕΑΒ παρουσίασε ένα πρόπλασμα του αεροχήματος, κατά τη διάρκεια της έκθεσης αμυντικού υλικο Defendory (DEFEA). Το αεροσκάφος περιλάμβανε δύο έλικες στο εμπρόσθιο μέρος και άλλους δύο στο ουραίο σε διάταξη duct, ενώ μια έλικα με θερμικό κινητήρα σε διάταξη push εξασφάλιζε την οριζόντια ώθηση.

Στις αρχές Οκτωβρίου 2023 ξεκίνησαν οι πειραματικές πτήσεις, αρχικά με λειτουργικό μοντέλο υπό κλίμακα, και η οργάνωση των ειδικών γραμμών βιομηχανικής παραγωγής στην ΕΑΒ.

Τον Δεκέμβριο 2023 παραλήφθηκαν τα καλούπια για τις πτέρυγες του αεροχήματος ενώ πραγματοποιήθηκαν διάφορες αλλαγές, όπως η αντικατάσταση του αρχικού, κύριου κινητήρα του αεροχήματος, που ήταν της ιταλικής Zanzottera Technologies ισχύος 35 ίππων, από κινητήρα τύπου Wankel με έλικα μεταβλητού βήματος

Η πτήση του πρωτοτύπου είναι προγραμματισμένη για τις αρχές του 2024, για να ακολουθήσει πρόγραμμα δοκιμών και πιστοποιήσεων. Πέρα από τις αρχικές πτήσεις ελέγχου του πρωτοτύπου, το πρωτότυπο θα εξεταστεί και από πλευράς λειτουργικότητος (functionality) στην απογείωση και προσγείωση. Επόμενη φάση είναι οι δοκιμαστικές πτήσεις, οι οποίες προς ώρας σχεδιάζεται να ξεκινήσουν τον Δεκέμβριο του 2024.