UAV τύπου V-BAT

Στις 14 Μαΐου 2025, πραγματοποιήθηκε η επίσημη τελετή ένταξης δύο νέων συστημάτων μη επανδρωμένων αεροχημάτων V-BAT στον Ελληνικό Στρατό. Τα συγκεκριμένα UAVs τύπου VTOL (καθέτου απογείωσης και προσγείωσης) κατασκευάζονται από την αμερικανική εταιρεία Shield AI και παραχωρήθηκαν δωρεάν στον Στρατό Ξηράς από το Κοινωφελές Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη. Η συνολική τους αξία εκτιμάται σε περίπου 30.000.000 ευρώ και κάθε σύστημα περιλαμβάνει δύο αεροχήματα.

Η προσθήκη των V-BAT ενισχύει σημαντικά την επιχειρησιακή ικανότητα του Ελληνικού Στρατού σε κρίσιμες περιοχές, όπως ο Έβρος, το Αιγαίο και το Καστελλόριζο, ενώ προσφέρεται και για χρήση από μονάδες του Πολεμικού Ναυτικού.

ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Μήκος / ύψος	2 / 3,8 μέτρα
Εκπέτασμα τπερύγων	2,9 μέτρα
Μέγιστο βάρος απογείωσης	73 κιλά
Ωφέλιμο φορτίο	έως 18 κιλά (τυπικό 11 κιλά)
Αυτονομία	13 ωρών
Κινητήρας	Δικύλινδρος βενζινοκινητήρας TOA 288, 24 ίππων
Μέγιστο ύψος	6.100 μέτρα (20.000 πόδια)
Εμβέλεια	130+ χλμ

Το V-BAT, γνωστό επίσης ως MQ-35, είναι ένα σύστημα κάθετης απογείωσης και προσγείωσης (VTOL) με σταθερές πτέρυγες και μονό προωστήριο έλικα. Η ανάπτυξή του ξεκίνησε από την εταιρεία Martin UAV, με στόχο τη δημιουργία ενός UAV που να συνδυάζει τα πλεονεκτήματα των σταθερών πτερύγων (αυτονομία και εμβέλεια) με τη δυνατότητα κατακόρυφης απογείωσης. Το 2021, η Martin UAV εξαγοράστηκε από την Shield AI, εταιρεία με εξειδίκευση στην τεχνητή νοημοσύνη αεροπορικών πλατφορμών, η οποία ενσωμάτωσε στο V-BAT το εξελιγμένο σύστημα αυτόνομης πλοήγησης Hivemind, δίνοντάς του την ικανότητα να εκτελεί αποστολές χωρίς GPS ή ανθρώπινη καθοδήγηση.

Η ικανότητά του να απογειώνεται και να προσγειώνεται κάθετα το καθιστά ιδανικό για περιοχές με περιορισμένες υποδομές (μικρά νησιά και πλοία). Μπορεί να μεταφερθεί και να αναπτυχθεί μέσα σε μισή ώρα, ενώ απαιτούνται μόλις δύο άτομα και 30 λεπτά για να συναρμολογήσουν τη συλλογή και να καταστήσουν το σύστημα επιχειρησιακό. Μετά την κάθετη απογείωση αερόχημα στρέφει και ακολουθεί οριζόντια πτήση, λειτουργώντας ως συμβατικό αεροσκάφος σταθερής πτέρυγας.

Tο ωφέλιμο φορτίο του κυμαίνεται έως τα 18 κιλά, επιτρέποντάς του να φέρει προηγμένα ηλεκτροπτικά και ηλεκτρονικά συστήματα όπως UHD κάμερες ημέρας, αισθητήρες υπερύθρων, ραντάρ συνθετικής απεικόνισης (SAR), λέιζερ στοχοποίησης, καθώς και παρεμβολείς ή αναμεταδότες. Η διάρκεια πτήσης του φτάνει τις 13 ώρες, με επιχειρησιακή εμβέλεια άνω των 130 χιλιομέτρων σε ζεύξη οπτικής επαφής (LOS), ενώ προσφέρεται και δυνατότητα πτήσεων πέραν του οπτικού ορίζοντα (BLOS) μέσω δορυφορικής επικοινωνίας.

Το V-BAT μπορεί να εκτελέσει αποστολές αναγνώρισης και συλλογής πληροφοριών ημέρα και νύχτα, να συμμετάσχει σε αποστολές ηλεκτρονικού πολέμου, να λειτουργήσει ως αναμεταδότης επικοινωνιών, αλλά και να μεταφέρει εφόδια σε απομακρυσμένα σημεία. Ξεχωριστό στοιχείο είναι το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης Hivemind, που του επιτρέπει να λειτουργεί σε περιβάλλοντα με έντονες παρεμβολές, χωρίς εξάρτηση από GPS ή χειριστές. Επιπλέον, το σύστημα είναι σχεδιασμένο για συνεργατική λειτουργία σμήνους (swarm), καθιστώντας το V-BAT ικανό να επιχειρεί ομαδικά με άλλα UAVs και να προσαρμόζει σε πραγματικό χρόνο την τακτική του, βάσει των δεδομένων που συλλέγει.

Σήμερα (2025), το σύστημα έχει ενταχθεί στο οπολοστάστιο του Πολεμικού Ναυτικού και του Σώματος Πεζοναυτών των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ η Αμερικανική Ακτοφυλακή το δοκιμάζει ενεργά για περιπολίες και αποστολές ασφαλείας. Η Ιαπωνία ανακοίνωσε πρόσφατα την αγορά του για το Ναυτικό της, ενώ η Ρουμανία έχει ήδη παραλάβει οκτώ συστήματα από τις ΗΠΑ, μέσω προγράμματος στρατιωτικής βοήθειας, και σχεδιάζει την προμήθεια επιπλέον δύο.

Σε ελληνική υπηρεσία

Η προμήθεια αυτή σηματοδοτεί ένα αποφασιστικό βήμα προς την ενίσχυση της επιτήρησης και της επιχειρησιακής αντίδρασης στις ευαίσθητες γεωγραφικές ζώνες του Αιγαίου και του Έβρου. Τα δύο πρώτα συστήματα του τύπου θα ενταχθούν στο 472 Τάγμα Επιτήρησης Πληροφορικής (472 ΤΕΠΠ) της Ανώτατης Στρατιωτικής Διοίκησης Εσωτερικού και Νήσων (ΑΣΔΕΝ), το οποίο αναλαμβάνει τη συνολική διαχείριση της επιχειρησιακής αξιοποίησης τους.

Η ανάπτυξη των V-BAT σε δύο στρατηγικά επιλεγμένα σημεία – στη Λέσβο (υπό τη διοίκηση της 98 ΑΔΤΕ) και στη Ρόδο (υπό την 95 ΑΔΤΕ) – θα επιτρέψει τη δημιουργία ενός ευρέος δικτύου επιτήρησης που καλύπτει ολόκληρο το φάσμα του Αιγαίου, από το βόρειο ως το νότιο άκρο του, ενώ ταυτόχρονα επεκτείνει τη δυνατότητα συνεχούς παρακολούθησης και στη Θράκη.

Στον Έβρο, όπου το γεωπολιτικό περιβάλλον χαρακτηρίζεται από συνεχή ένταση λόγω της γειτνίασης με την Τουρκία, τις συχνές μεταναστευτικές πιέσεις αλλά και την πιθανότητα στρατιωτικών προκλήσεων, το V-BAT θα παρέχει συνεχή εναέρια επιτήρηση των χερσαίων συνόρων. Στο Αιγαίο, η επιχειρησιακή αξιοποίηση του V-BAT αποκτά κρίσιμη σημασία. Το πολύπλοκο νησιωτικό ανάγλυφο, σε συνδυασμό με τις διαρκείς παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου και θαλάσσιου χώρου, απαιτεί ένα σύστημα ευέλικτο, αυτόνομο και υψηλής επιτήρησης. Το V-BAT, χάρη στη δυνατότητα κάθετης απογείωσης χωρίς ανάγκη αεροδιαδρόμου, μπορεί να αναπτυχθεί όχι μόνο σε μεγάλες βάσεις όπως της Λέσβου ή της Ρόδου, αλλά και σε προκεχωρημένα νησιά ή φυλάκια με ελάχιστη υποδομή.

Ειδικής σημασίας είναι η επιχειρησιακή του αξιοποίηση στο Καστελλόριζο, όπου η γεωγραφική του απομόνωση και η εγγύτητά του στα τουρκικά παράλια το καθιστούν εξαιρετικά ευάλωτο. Η τοπική φρουρά θα έχει τη δυνατότητα, χωρίς καθυστέρηση, να εξαπολύσει το V-BAT με εντολή του διοικητή για παρακολούθηση του τουρκικού στόλου ή της αεροπορικής δραστηριότητας, προσφέροντας άμεσα κρίσιμα δεδομένα στο Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων.