LOTUS (Low Observable Tactical UaS)

Το 2020, η Intracom Defense εξασφάλισε μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος European Defense Industrial Development Program (EDIDP) την ανάπτυξη εθνικού UAV. Η αρχή είχε γίνει στις 20 Σεπτεμβρίου του 2019, όταν η εταιρεία -σε συνεργασία με τα Υπουργεία Άμυνας Ελλάδας και Κύπρου - υπέβαλε πρόταση και κέρδισε χρηματοδότηση με την ονομασία «LOTUS» στο πλαίσιο του παραπάνω ευρωπαϊκού προγράμματος.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα Υπουργεία Άμυνας Ελλάδας και Κύπρου έχουν δεσμευτεί βάση του ευρωπαϊκού προγράμματος για την αγορά των συστημάτων UAV και την έναρξη της φάσης παραγωγής. Συνεπώς, είναι πλέον ορατό το ενδεχόμενο η Ελλάδα να αποκτήσει το δικό της εθνικό UAV.

Το χρονοδιάγραμμα ανάπτυξης και παραγωγής εκτείνεται από το 2020 έως το 2024, όπου προβλέπεται η έναρξη παραδόσεων των πρώτων συστημάτων. Συνολικώς, συμμετέχουν 11 οργανισμοί από τέσσερεις χώρες: Ελλάδα (INTRACOM DEFENSE – IDE, ΑΠΘ, Altus, CFT, Πανεπιστήμιο Πατρών, ΕΤΗΜ), Κύπρο (SignalGenerix, Cyric, GeoImaging), Ολλανδία (RHEA Group B.V.) και Ισπανία (Embention). Τεχνικός συντονιστής και υπεύθυνος ολοκλήρωσης του έργου ύψους 9.698.195 ευρώ είναι η Intracom Defense, ενώ το πρόγραμμα λαμβάνει χρηματοδότηση από την ΕΕ με το ποσό των 8.779.380 ευρώ. Το υπολειπόμενο ποσό θα καλυφθεί από κοινού, από την Ελλάδα και την Κύπρο, σε ποσοστό 85% και 15% αντίστοιχα. το Ελληνικό και το Κυπριακό Υπουργείο Άμυνας έχουν συνυπογράψει τις επιχειρησιακές και τεχνικές απαιτήσεις, ενώ το έργο υποστηρίζεται και από το Υπουργείο Άμυνας της Ολλανδίας. Το Ελληνικό Υπουργείο Εθνικής Άμυνας θα έχει το ρόλο του Διαχειριστή Έργου εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Το πρόγραμμα στοχεύει στην ανάπτυξη ενός πρωτοτύπου τακτικού συστήματος RPAS – Remote Piloted Aircraft System αποτελούμενο από σταθμό εδάφους και αερόχημα με σκοπό την εκτέλεση αποστολών επιτήρησης, αναγνώρισης και στοχοποίησης καθώς και την μεταφορά και άφεση τεσσάρων επιμέρους drones από το κύριο αερόχημα τα οποία θα εκτελούν τις παραπάνω αποστολές με τη υιοθέτηση τεχνολογιών της τεχνητής νοημοσύνης. Οι προδιαγραφές του συστήματος έγιναν σε αγαστή συνεργασία με τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις ώστε να ικανοποιούν στο έπακρο τις ανάγκες τους.

Η κοινοπραξία αποτελείται από τις κάτωθι οντότητες:

• Intracom Defence Single Member SA (Ελλάδα)
• Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Ελλάδα)
• ALTUS LSA (Ελλάδα)
• Carbon Fiber Technologies - CFT (Ελλάδα)
• Πανεπιστήμιο Πατρών (Ελλάδα)
• Signal Generix (Κύπρος)
• Cyric (Κύπρος) - GeoImaging (Κύπρος)
• Embention (Ισπανία)
• RHEA (Ολλανδία)
• Εργοστάσιο Τηλεπικοινωνιακών/Ηλεκτρονικών Μέσων - ΕΤΗΜ της Πολεμικής Αεροπορίας

Το LOTUS αναμένεται να είναι το πρώτο ευρωπαϊκό, αξιόπλοο και διαλειτουργικό Τακτικό Σύστημα Μη Επανδρωμένου Αεροσκάφους (ΣΜηΕΑ) χαμηλής παρατηρησιμότητας, ειδικά σχεδιασμένο για εφαρμογές επιτήρησης και αναγνώρισης πάνω από εχθρικό έδαφος. Το ολοκληρωμένο σύστημα αποτελείται από:

• Ένα μητρικό σκάφος, βασισμένο στην καινοτόμα διαμόρφωση Blended Wing Body (BWB), σχεδιασμένο για χαμηλό ίχνος ραντάρ καθώς και υπέρυθρης και ακουστικής ταυτότητας, το οποίο θα ενσωματώνει πολλαπλούς αισθητήρες επισκόπησης και σύστημα αυτοπροστασίας έναντι εχθρικών απειλών όπως πύραυλοι.
• Έως και τέσσερα μικρότερα αεροχήματα (drones) τα οποία θα εκτοξεύονται από το μητρικό σκάφος. Τα drones θα υλοποιούν προηγμένες δυνατότητες αυτόνομης λειτουργίας, ούτως ώστε να μπορούν να εκτελέσουν περίπλοκες αποστολές αναγνώρισης όσο το μητρικό σκάφος παραμένει σε απόσταση ασφαλείας.
• Έναν ευέλικτο, διαλειτουργικό και κυβερνοασφαλή σταθμό ελέγχου.
• Αξιόπιστα και διαλειτουργικά συστήματα επικοινωνιών.

Tο σύστημα θα στηρίζεται στο αεροσκάφος Delaer RX-3 που έχει ήδη αναπτύξει το Εργαστήριο Μηχανικής Ρευστών & Στροβιλομηχανών του ΑΠΘ, και το οποίο προφανώς θα εξελιχθεί περαιτέρω στο πλαίσιο του προγράμματος. Το αεροσκάφος RX-3 έχει εκπέτασμα 7,2 μέτρα και αεροδυναμική διαμόρφωση συγχωνευμένων με την άτρακτο πτερύγων (Blended Wing-Body ή BWB), μήκος 4,15 μ., μέγιστο βάρος απογείωσης 190 χλγρ. με μέγιστο φορτίο 50 χλγρ. Η ταχύτητα πλεύσεως του αεροσκάφους είναι 97 κόμβοι, ενώ η μέγιστη ταχύτητα 130 κόμβοι, και η μέγιστη διάρκεια πτήσεως είναι 10 ώρες. Έτσι, το RX-3 ανήκει, έστω και οριακά, στην κατηγορία ανεπάνδρωτων αεροσκαφών Μέσου ύψους Μεγάλης Εμβέλειας (Medium Altitude Long Endurance – MALE), ενώ είναι εύλογο να εικάζεται ότι η περαιτέρω εξέλιξή του στο πλαίσιο του προγράμματος LOTUS θα επιφέρει βελτίωση των προαναφερθεισών επιδόσεων.

Ο σχεδιασμός του βασίζεται στο πρότυπο NATO STANAG 4671 και λόγω της σχεδίασης Blended Wing Body (BWB) επιτυγχάνει την ελαχιστοποίηση της ενεργούς διατομής ραντάρ (Radar Cross Section – RCS) καθώς και το μειωμένο υπέρυθρο και ακουστικό ίχνος. Επιπρόσθετα, έχει σχεδιαστεί με τέτοιον τρόπο ώστε να είναι επεκτάσιμο, τόσο ως προς την ενσωμάτωση ποικίλων φορτίων αποστολής, όπως συσκευές ηλεκτρονικού πολέμου, όσο και ως προς την τροποποίησή του σε combat ΣΜηΕΑ, με την μετατροπή των drones που μεταφέρει σε περιπλανώμενα πυρομαχικά (loitering munitions), με την προσθήκη αντίστοιχου εκρηκτικού μηχανισμού.

Τόσο το μητρικό σκάφος όσο και τα drones χρησιμοποιούν τεχνολογία Τεχνητής Νοημοσύνης για την αντίληψη του περιβάλλοντος (situation awareness) και για την αυτόνομη εκτέλεση μέρους της αποστολής τους (autonomy).