Προγράμματα ανάπτυξης ελληνικών UAV

Παρά το γεγονός πως ο χώρος των UAV έχει γνωρίσει διεθνώς άνθιση και ειδικά στη Τουρκική βιομηχανία, στη χώρα μας δυστυχώς δεν υπήρξε χώρος ανάπτυξης νέων τεχνολογιών. Παρόλα αυτά, τα τελευταία χρόνια υπήρξε σημαντική πρόοδος με την ανάπτυξη και κατασκευή μοντέλων ικανών να περάσουν στο επόμενο βήμα αυτό της μαζικής παραγωγής και αξιοποίησης τους.

Αξλιζει πάντως να σημειωθεί ότι το 1979 η Ελλάδα πρωτοπορούσε στο συγκεκριμλενο χώρο, ξεκινώντας ένας φιλόδοξο πρόγραμμα ανάπτυξης του μη επανδρωμένου αεροσκάφους επιτήρησης ΗΑΙ Ε1-79 Pegasus. Μετά από δεκαετίες αδράνειας, κρατικές και ιδιωτικές εταιρείες ρίχουν ξανά το βάρος τους σε προγράμματα τέτοιου είδους και εξελίσσουν τα δικά τους drones. Παράλληλα, πανεπιστημιακές ομάδες, φορείς και οργανισμοί ασχολούνται αποκλειστικά με την έρευνα, την κατασκευή, την ανάπτυξη και την εγχώρια βιομηχανική παραγωγή μη επανδρωμένων αεροχημάτων.

UCAV Γρύπας

Ο Γρύπας ήταν τέρας της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας με σώμα λιονταριού και φτερά αετού, που παρουσιαζόταν ως ο φρουρός του Μινωικού Ανακτόρου στην Κρήτη και απαντάται και σε άλλους αρχαίους πολιτισμούς ως σύμβολο κατά του κακού. Η ανάπτυξη ενός ελληνικού UCAV υπό τον τίτλο αυτό ξεκίνησε τον Ιανουάριο 2023, όταν στο υπουργείο Οικονομικών μπήκαν οι υπογραφές του μνημονίου συνεργασίας για το πρόγραμμα. Έτσι, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Οικονομικών και του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, η ΕΑΒ και τέσσερα Πανεπιστήμια της χώρας (το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και το Πανεπιστήμιο Πατρών) θα συνεργαστούν για τον σχεδιασμό και τη βιομηχανική παραγωγή του νέου αεροχήματος. Η συμμετοχή του Υπουργείου Άμυνας αναμένεται να είναι καθοριστική, καθώς θα:

• παράσχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τις επιχειρησιακές αποστολές και των τριών Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων
• προσδιορίσει τα χαρακτηριστικά του προσχεδίου UCAV έτσι ώστε να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις των αποστολών
• διαθέσει εξειδικευμένο προσωπικό, ξεκινώντας με έναν αξιωματικό της Πολεμικής Αεροπορίας
• συμμετάσχει στην εκτέλεση των τυπικών και υπηρεσιακών δοκιμών
• συμμετάσχει στη συγγραφή των εγχειριδίων πτήσεως, τόσο για εκπαίδευση, όσο και χρήση από τους μελλοντικούς χειριστές
• εκτελέσει τους επιχειρησιακούς ελέγχους και ειδικές δοκιμές

Η αρχική χρηματοδότηση ανέρχεται σε 5.000.000 ευρώ και προβλέπει τον σχεδιασμό του «Γρύπα», ενός μεγάλου UCAV κατηγορίας MALE (Medium Altitude–LongEndurance) με βάρος άνω των 3 τόνων (με το ωφέλιμο οπλικό φορτίο), άνοιγμα πτερυγίων 20 μέτρα, επιχειρησιακή οροφή τα 50.000 πόδια, εμβέλεια άνω των 2.000 χλμ και αυτονομία που θα πλησιάζει τις 40 ώρες. Το φιλόδοξο πρόγραμμα περιλαμβάνει κινητήρα τουρμπο-τζετ, αισθητήρες που θα προέλθουν από τον "ΑΡΧΥΤΑ", ενώ εμφανισιακά θα έχει αρκετές ομοιότητες με το HERON.

Με την ολοκλήρωση του Critical Design Review του «Γρύπα» θα προχωρήσει όλη η ανάλυση του αεροσκάφους για να ξεκινήσει η ανάπτυξη τον Φεβρουάριο του 2024, ώστε εν συνεχεία να περάσει στην φάση κατασκευής του πρωτότυπου, η οποία τοποθετείται χρονικά για το 2025. Το 2026 αναμένεται να προχωρήσουν οι δοκιμές και ίσως – αν όλα έχουν πάει καλά – το 2027 με 2028 να ξεκινήσει η μαζική παραγωγή.

Εργαστήριο Μηχανικής Ρευστών & Στροβιλομηχανών (ΕΜΡΣ)

Ο κύριος στόχος του ερευνητικού έργου DELAER είναι ο σχεδιασμός, η ανάπτυξη, η κατασκευή και η δοκιμή πτήσης ενός πρωτοτύπου Unmanned Aerial Vehicle System (UAS), το οποίο θα παρέχει άμεση υποστήριξη σε ελληνικές απομονωμένες περιοχές και νησιά, μέσω της εναέριας παράδοσης σωστικών ειδών. Το σύστημα βασίζεται σε μια μεγάλης κλίμακας, αυτόνομη, νέα πτέρυγα Blended Wing Body (BWB), καθώς και σε ένα φορητό σταθμό ελέγχου εδάφους (GCS). Όπως και στην περίπτωση του RX-1, το RX-3 θα είναι απλά πειραματικό και αν θεωρηθεί ότι το ενδιαφέρον των Ενόπλων Δυνάμεων επικεντρώνεται στο LOTUS, είναι πιθανό το RX-3 να έχει την ίδια τύχη με το RX-1.

Από το 2016 μέχρι σήμερα, το Εργαστήριο Μηχανικής Ρευστών & Στροβιλομηχανών (ΕΜΡΣ) του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ, σε συνεργασία με άλλα ελληνικά Πανεπιστήμια και ιδιωτικές εταιρείες, έχει παρουσιάσει τρία μη επανδρωμένα αεροχήματα. Τα RX-1, RX-3 και RX-4 δύναται να καλύψουν ένα εύρος αποστολών επιτήρησης, πολιτικής προστασίας, έρευνας και διάσωσης, με αυτονομία στον αέρα από 2 έως και 16 ώρες, με κάθετη απο/προσγείωση, σταθερή πτέρυγα και γεωμετρία blended-wing-body. Το RX-4 είναι το νεότερο μοντέλο με πολύ μικρότερο μέγεθος είναι φορητό, επανασυναρμολογήσιμο, απογειώνεται και προσγειώνεται χωρίς να χρειάζεται διάδρομο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για επιτήρηση, χαρτογράφηση μέχρι και για γεωργία ακριβείας.

Το RX-3 είναι μήκους ατράκτου 2,9 μέτρων και εκπετάσματος 7,2 μέτρων. Το μεικτό βάρος ανέρχεται σε 190 κιλά και δύναται να μεταφέρει οφέλιμο φορτίο (πλην καυσίμου) 50 κιλών. Φέρει κινητήρα Wankel (μη αεροπορικού τύπου) μέγιστης ισχύος 53 ίππων που θα επιτρέπει ανάπτυξη ταχύτητος ταξιδίου 180 χ.α.ώ., ενώ η επιχειρησιακή οροφή ορίζεται σε 6.000 πόδια και η εμβέλεια σε 410 χλμ. Το ωφέλιμο φορτίο του RX-3 μπορεί να υποστηρίξει ένα ευρύ φάσμα ανθρωπιστικών αποστολών (όπως σωσίβιες σχεδίες, ιατρικός εξοπλισμός, παροχές κ.λπ.). Στατικό μοντέλο του παρουσιάσθηκε το 2018 και εντός του 2021 αναμένεται να πραγματοποιηθεί η πρώτη πτήση του πρωτοτύπου.

Εντός Απριλίου 2021 αναμένεται η μεταφορά του αεροχήματος στις εγκαταστάσεις της INTRACOM DEFENSE (IDE), όπου θα εγκασταθούν όλα τα ηλεκτρονικά συστήματα – αισθητήρες. Κατόπιν, με το RX-3 σε πλήρη μορφή, θα γίνουν στατικές δοκιμές με τον κινητήρα σε λειτουργία και εφόσον όλα εξελιχθούν ομαλά, τον Ιούνιο αναμένεται να ξεκινήσει το πτητικό σκέλος. Ωστόσο, το RX-3 δεν είναι παρά ένα πρόγραμμα στο πλαίσιο της Δράσεως «Ερευνώ Δημιουργώ-Καινοτομώ», συγχρηματοδοτούμενο από ΕΕ και εθνικούς πόρους (ΕΣΠΑ) και η ομάδα που ασχολείται είναι κατά βάση φοιτητές που εργάζονται για το διδακτορικό τους.

UAS Ουρανός

Στις 3 Σεπτεμβρίου 2019, εκδόθηκε για πρώτη φορά για ελληνική εταιρεία πιστοποητικό αξιοπλοΐας για UAS. Το OURANOS UAS κατασκευάστηκε από την ALTUS, μια εταιρεία που εδρεύει στα Χανιά της Κρήτης, και ολοκλήρωσε με επιτυχία τις σχετικές δοκιμές, σύμφωνα με τα πρότυπα και τις οδηγίες της Διεύθυνσης Προτύπων Πτήσης της Ελληνικής Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας (HCAA). Η διαδικασία περιλαμβάνε στατικές και δυναμικές δοκιμές, δοκιμές πλεονασμού ασφάλειας, πίεσης, NDT, συμμόρφωσης κ.λπ. και ολοκληρώθηκε με επιτυχείς δοκιμές πτήσεων που πραγματοποιήθηκαν την 1η και 2 Αυγούστου 2019 στο Αεροδρόμιο του Μάλεμε.

Το σύστημα OURANOS (UAS Κατηγορίας C) έχει μέγιστο βάρος απογείωσης 24 kg, διαθέτει σταθερό πτερύγιο RPAS και επιτυγχάνει διάρκεια πτήσης 10 ωρών. Εξοπλίζεται με προηγμένο σύστημα αυτόματου πιλότου και μια τυπική διαμόρφωση διπλού αισθητήρα EO & IR με σταθεροποίηση γυροσκοπικού συστήματος και δυνατότητες γεωγραφικής θέσης και γεωγραφικής παρακολούθησης.

Η ALTUS περιλαμβάνει στο πελατολόγιό της το NATO, τη Frontex, τις Eλληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, την Πολεμική Aεροπορία του Kατάρ, τις ειδικές δυνάμεις του Iσραήλ, την Κομισιόν, την ΕΛΑΣ και άλλους οργανισμούς. H εταιρεία είναι κατά 100% ελληνική (το 70% ανήκει στον ιδρυτή της, Ζαχαρία Σαρρή και το υπόλοιπο στην αδελφή του, Μαρία) από την οικογένεια που πούλησε την εταιρεία της, EADS το 2004 στην Airbus. Παράλληλα, η ALTUS έχει εκπαιδεύσει περισσότερους από 700 πιστοποιημένους χειριστές drones, ενώ η σχολή που διαθέτει λειτούργησε και εσωτερικά για την πιστοποίηση της εταιρείας και την ανάπτυξη εσωτερικών διαδικασιών, παίρνοντας από την Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας άδεια πτητικής εκμετάλλευσης για έργασίες.

Μη Επανδρωμένο Ελικόπτερο

Κατά την διάρκεια της έκθεσης αμυντικού υλικού Defensys το 2010 (μόλις λίγες ημέρες μετά την πρώτη του πτήση στην Πάχη Μεγάρων), παρουσιάστηκε ένα μη επανδρωμένο ελικόπτερο που κατασκευάστηκε από στελέχη του ΕΣ στο πλαίσιο του προγράμματος ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ, με υλικά από το ελεύθερο εμπόριο. Το μη επανδρωμένο ελικόπτερο ήταν εξοπλισμένο με δύο κάμερες (θερμική και ημέρας) και είχε τη δυνατότητα μεταβίβασης πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο στο φορητό σταθμό βάσης. Οι τεχνικές προδιαγραφές του περιλάμβαναν:

• Μέση ταχύτητα πτήσεως (με χρήση αυτομάτου πιλότου) 25-30 km ανά ώρα
• Μέγιστη εμβέλεια συστήματος αυτομάτου πλοηγήσεως 15 km
• Αυτονομία καυσίμου για 90 λεπτά πτήσης
• Δυνατότητα 2-3 ωρών αυτόνομης τροφοδοσίας του συνόλου του εξοπλισμού του ελικοπτέρου από συσσωρευτή πολυμερίου – λιθίου, με χρόνο επαναφόρτισης για ανάληψη νέας αποστολής περίπου 1,5 ώρα
• Ύψος πτήσεως 3.000 πόδια μέγιστο και 1000 πόδια ελάχιστο