Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων (ΕΛΒΟ)
Η Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων ιδρύθηκε το 1972 με την επωνυμία ΣΤΑΓΕΡ Ελλάς ΑΒΕ, με σκοπό την παραγωγή φορτηγών, τρακτέρ και κινητήρων. Η εταιρεία έχει παράξει πολιτικά και στρατιωτικά οχήματα χρησιμοποιώντας την τεχνογνωσία εταιρειών διεθνούς κύρους, όπως οι Mercedes Benz, Νeoplan, Scania, Steyer και Man. Ήταν ο κύριος προμηθευτής στρατιωτικών οχημάτων των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και είχε αποκτήσει την πιστοποίηση του Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας, σύμφωνα με το σύνολο των απαιτήσεων του Ευρωπαϊκού Προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001: 2000.
Η ΕΛΒΟ διαθέτει μεγάλη ακίνητη περιουσία, καθώς οι εγκαταστάσεις της στη βιομηχανική περιοχή της Θεσσαλονίκης (Σύνδος) εκτείνονται σε μια έκταση 273 στρεμμάτων, με καλυμμένη επιφάνεια 66.000 τετραγωνικά μέτρα (μηχανουργείο 7000 μ2, συναρμολόγηση οχημάτων 36.000 μ2, συναρμολόγηση αρμάτων 6.000μ2, αποθήκες 11.000μ2, γραφεία 3.700 μ2). Επίσης η ΕΛΒΟ διέθετε πιστοποιημένη γραμμή συναρμολόγησης αρμάτων μάχης Leopard και σταθμό διαγνωστικών και συντήρησής τους.
Σήμερα η εταιρεία ουσιαστικά δεν υφίσταται, αφού πωλήθηκε το 2020 στην ισραηλινή κοινοπραξία Naska Industries – SK Group Ltd, Plasan Sasa Ltd και την εταιρεία Αριστείδη – Ανάργυρο Γλύνη έναντι μόλις 3.000.000 ευρώ! Έκτοτε, η εταιρεία δεν παράγει έργο και δύο χρόνια μετά τη μεταβίβασή της στους νέους μετόχους οι πωλήσεις διαμορφώθηκαν σε 493.437,88 ευρώ, καθώς αφορούσαν στο σύνολό τους ά́χρηστο υλικό - scrap. Οι δε εργαζόμενοι ανέρχονται σε 8 άτομα!
Ιδιοκτησιακό καθεστώς ΕΛΒΟ
Ιδρύεται η Στάγιερ Ελλάς, με σκοπό την παραγωγή φορτηγών, τρακτέρ και κινητήρων.
Ο έλεγχος της Σταγιερ Ελλάς περνά στο ελληνικό Δημόσιο, μετά από μεταβίβαση της συμμετοχής της αυστριακής Steyr. Η εταιρεία μετονομάζεται σε Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων ΑΒΕ (ΕΛΒΟ ΑΒΕ).
Έπειτα από διεθνή διαγωνισμό, η κοινοπραξία των εταιρειών Μυτιληναίος και ΜΕΤΚΑ αποκτούν το 43% του μετοχικού κεφαλαίου και το μάνατζμεντ. Τον Δεκέμβριο του 2001 πραγματοποιείται αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου κατά 5.600.000.000 δραχμές και η συμμετοχή του Ομίλου Μυτιληναίος αυξάνεται σε 47,5%.
Ένα χρόνο μετά την εξαγορά της, η εταιρεία περνά στην κερδοφορία και καταγράφει κέρδη 780 εκατ. δρχ., με τον τζίρο της να παραμένει στα ίδια σχεδόν επίπεδα. Η εξέλιξη αυτή τροφοδότησε προσδοκίες ότι η ΕΛΒΟ θα γύριζε σελίδα και θα μεταμορφωνόταν σε μια εταιρεία βιώσιμη και κερδοφόρα, προσδοκίες που διαψεύστηκαν.
Από το 2004 οι παραγγελίες για οχήματα από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα λιγοστεύουν ολοένα και περισσότερο, με αποτέλεσμα οι 1.000 εργαζόμενοι να περιοριστούν σταδιακά στους 600. Ο Όμιλος Μυτιληναίος αποχωρεί από την εταιρεία.
Η εταιρεία τίθεται σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης με απόφαση του Εφετείου Θεσσαλονίκης, μετά από αίτημα του Ελληνικού Δημοσίου. Το δημόσιο επιχορηγεί την ΕΛΒΟ με το ποσό των 13.000.000 ευρώ για την ολοκλήρωση της εκτέλεσης συμβάσεων έργου με το ΓΕΣ και για την επίτευξη της ειδικής εκκαθάρισης εν λειτουργία.
Η εταιρεία σταματά την παραγωγική λειτουργία της και οι τελευταίοι 300 εργαζόμενοι μετατίθενται σε άλλες θέσεις του δημοσίου. Εάν η ΕΛΒΟ παρέμενε έτσι, το Δημόσιο θα έπρεπε να συνεχίσει να καταβάλλει την εκ του νόμου ετήσια επιχορήγησή της καθ' όλη τη διάρκεια της ειδικής εκκαθάρισης, ύψους άνω των 4.000.000 ευρώ κάθε έτος. Παράλληλα, η εταιρεία συγκεντρώνει υποχρεώσεις της τάξεως των 85.400.000 ευρώ και σωρευμένες ζημίες 170.300.000 ευρώ.
Μετά από 3 άγονους διαγωνισμούς (Απρίλιος 2017, Αύγουστος 2017, Φεβρουάριος 2019), ανακοινώνεται η πώληση της ΕΛΒΟ στην ισραηλινή κοινοπραξία Naska Industries – SK Group Ltd, Plasan Sasa Ltd και την εταιρεία Αριστείδη – Ανάργυρο Γλύνη έναντι μόλις 3.000.000 ευρώ!
Η PLASAN SASA Ltd και η NASKA Industries – SK Group Ltd κατέχουν καθεμία το 47,6% του μετοχικού κεφαλαίου, ενώ ο κ. Αριστείδης – Ανάργυρος Γλύνης το 4,8%. Στις 22 Δεκεμβρίου 2020 υπογράφεται η συμφωνία για τη συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου με ποσοστό 20% στο μετοχικό κεφάλαιο της νέας εταιρείας «ΕΛΒΟ 2020» και στις 12 Φεβρουαρίου 2021 υπογράφεται η σύμβαση μεταβίβασης.
Ανακοινωνεται η πώληση της εταιρείας στην Alpha Systems, έναντι 3 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία δραστηριοποιείται στους τομείς της Άμυνας και της Εθνικής Ασφάλειας, διαθέτει 4 business units και 4 κέντρα Ε&Α σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Κολωνία. Η συνολική επιφάνεια κατασκευαστικών εγκαταστάσεων ανέρχεται σε 12.000 τ.μ. με 70 εργαζόμενους.
Δύο χρόνια μετά την τελευταία αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, η Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων 2020 ενδεχομένων να αλλάξει και πάλι χέρια καθώς ενδιαφέρον για την εξαγορά πλειοψηφικού πακέτου μετοχών έχει εκδηλώσει η KMW / Rehnmetall. Η γερμανική εταιρεία συνδέεται με τη γαλλική Nexter Systems που δραστηριοποιείται στην κατασκευή όπλων, αφού έχουν συστήσει κοινή εταιρεία από το 2015.
Κυριότερα προγράμματα ΕΛΒΟ
Ανάμεσα στα σημαντικότερα προγράμματα που έχει αναλάβει η εταιρεία κατά το παρελθόν βρίσκονται:
- 170 Leopard 2HEL
- 700 τεθωρακισμένα οχήματα ΤΟΜΠ (με εγχώρια προστιθέμενη αξία 55%)
- 681 οχήματα Hummer
- 12.500 τζιπ Mercedes (με εγχώρια προστιθέμενη αξία 43%)
- 13.000 φορτηγά (Steyr, Unimog, Oshkosh)
- 3.000 λεωφορεία και τρόλλεϋ (Scania, Mercedes-Benz, Neoplan, SNF) για αστικές, στρατιωτικές, πολιτικές χρήσεις
- 700 πυροσβεστικά οχήματα (προστιθέμενη αξία 37%)
- συστήματα μεταφοράς Patriot και άλλων οπλικών συστημάτων
- ειδικά οχήματα (ασθενοφόρα, απορριμματοφόρα, βυτιοφόρα)
- 3.000 τρακτέρ Steyr μέχρι και μοτοποδήλατα (Puch) την δεκαετία ‘70
Ανάμεσα στις μεγαλύτερες αποτυχίες της εταιρείες συγκαταλέγονται:
- 2001 - Κατασκευάζεται ένα ελληνικό επιβατικό όχημα (καμπριολέ) και του δίνεται το όνομα "Aletis". Στόχος είναι να παρουσιαστεί στους Ολυμπιακούς Αγώνες "Αθήνα 2004" και το κόστος ανάπτυξης ανέρχεται σε περίπου 1 δισ. δραχμές (2.935.000 ευρώ)! Η προσπάθεια δεν οδηγεί πουθενά και το όχημα αποκτά το παρατσούκλι "Alitis"
- 2006 - Η ΕΛΒΟ αποκλείεται από διαγωνισμό του ΟΑΣΑ για την προμήθεια 300 λεωφορείων, από τα οποία τα 100 ήταν αρθρωτά
- 2012 - διακόπτεται η σύμβαση με την Κύπρο για την κατασκευή 309 φορτηγών για την Εθνοφρουρά, μετά από αδυναμία της εταιρείας να εκτελέσει το συμβόλαιο ύψους 38.129.427 ευρώ. Τα οχήματα θα έπρεπε να παραδοθούν από 15 Σεπτεμβρίου 2010 έως 15 Φεβρουαρίου 2012, όμως μέχρι τον Ιούνιο του 2013 η ΕΛΒΟ παραδίδει μόνο 180 οχήματα (τα 37 εκπρόθεσμα)
- 2015 - η ΕΛΒΟ υπογράφει προσύμφωνο συνεργασίας με την Αίγυπτο για την ανακατασκευή στρατιωτικών οχημάτων ΒΜΡ-1, τα οποία θα παραχωρούνταν από την Ελλάδα. Το Υπουργείο Οικονομικών επιπλήττει την εταιρεία, καθώς υπάρχουν διαφορετικά σχέδια και η παραχώρηση δεν υλοποιείται
- 2018 - Εκδηλώνεται(;) ενδιαφέρον από την Κυβέρνηση του Ιράκ για την κατασκευή 250-300 Hummer, καθώς η ΕΛΒΟ είναι η μόνη εταιρεία εκτός ΗΠΑ με την απαραίτητη άδεια από τον αρχικό κατασκευαστή, όμως το πρόγραμμα δεν καρποφορεί
Οικονομικά αποτελέσματα
Με την πώληση της ΕΛΒΟ στο τέλος του 2020 κατατέθηκε νέο επιχειρηματικό πλάνο από την κοινοπραξία. Σύμφωνα με αυτό, ο κύκλος εργασιών της εταιρείας κατά το δεύτερο έτος λειτουργίας της θα άγγιζε τα 17.111.0000 ευρώ, για να φθάσει στα 192.079.000 ευρώ το πέμπτο έτος. Παράλληλα, από ζημιές 2.400.000 ευρώ το πρώτο έτος υλοποίησης του business plan, η κοινοπραξία εκτιμούσε ότι το πέμπτο έτος θα εμφάνιζε κέρδη προ φόρων 40.226.000 ευρώ. Δύο χρόνια μετά τη μεταβίβασή της στους νέους μετόχους, οι πωλήσεις διαμορφώθηκαν σε 493.437,88 ευρώ (!) και αφορούσαν στο σύνολό τους ά́χρηστο υλικό - scrap (!!), ενώ οι καθαρές ζημιές διευρύνθηκαν στα 957.379,08 ευρώ ένναντι ζημιώ́ν 7.533,34 ευρώ που ήταν στη χρήση του 2020.
Με βάση το επιχειρηματικό σχέδιο που είχε καταθέσει ο επενδυτής, προβλεπόταν η σταδιακή πρόσληψη νέου προσωπικού 600 ατόμων, αναβάθμιση των υπαρχουσών δομών και αγορά νέου εξοπλισμού (ύψους 28.000.000 ευρώ) και επέκταση της δραστηριότητας και σε μη στρατιωτικά οχήματα. Τίποτα αυτά δε συνέβη.
[*] Νούμερα σε χιλιάδες ευρώ
| Ετος | Εργασίες | Εξαγωγές | Αποτέλεσμα | Εργαζόμενοι |
|---|---|---|---|---|
| 2023 | 181.077 | -1.600.000 | ||
| 2022 | -1.900.000 | |||
| 2021 | 493.438 | -957.379 | 8 | |
| 2020 | -7.533 | |||
| 2016 | 92.114 | -19.219 | ||
| 2015 | 4.687 | -14.580 | ||
| 2014 | 4.240 | -13.109 | ||
| 2013 | 2.110 | -41.634 | ||
| 2012 | 5.817 | -19.274 | ||
| 2011 | 7.388 | -23.831 | ||
| 2010 | 22.145 | -21.822 | 493 | |
| 2009 | 36.898 | -20.727 | 600 | |
| 2008 | 40.595 | -6.831 | 640 | |
| 2007 | 83.949 | -1.057 | 700 | |
| 2006 | 63.066 | -9.294 | ||
| 2005 | 85.129 | 2.219 | ||
| 2004 | 178.728 | 7.590 | ||
| 2003 | 175.428 | 15.200 | 4.204 | 969 |
| 2002 | 123.614 | 13.500 | 8.728 | 965 |
| 2001 | 144.021 | 4.900 | 2.286 | 995 |
| 2000 | 159.200 | 2.900 | -16.600 | 1025 |
| 1999 | 176.000 | 260 | -3.100 | 1062 |
Η νέα ΕΛΒΟ αναμένεται να στηριχθεί στα παρακάτω προγράμματα του Ελληνικού Δημοσίου:
- Παραγωγή 1.000 λεωφορείων (συμπεριλαμβανομένων ηλεκτρικών λεωφορείων) για τις αστικές συγκοινωνίες σε Αθήνα (650-750 λεωφορεία) και Θεσσαλονίκη (250-350 λεωφορεία). Το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει προϋπολογισμό 500.000.000 ευρώ και χρηματοδοτείται από το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ)
- Παραγωγή 10.000 νέων στρατιωτικών οχημάτων 4x4 και 6x6 (θωρακισμένα και μη), βάρους 5 τόνων για τις ανάγκες του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας
- Επισκευή και αναβάθμιση 1.200 θωρακισμένων οχημάτων M1117 που αναμένεται να παραχωρηθούν από τις ΗΠΑ στον Ελληνικό Στρατό
Επιπλέον η νέα ΕΛΒΟ στοχεύει σε αντίστοιχα προγράμματα σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Βόρειο Αφρική, όπως είναι η παραγωγή 1.400 ελαφρά θωρακισμένων οχημάτων 4x4 για τις ανάγκες του Ρουμανικού Υπουργείου Άμυνας προϋπολογισμού 400 εκατ. ευρώ και η παραγωγή 1.000 ελαφρά θωρακισμένων οχημάτων 4x4 για τις ανάγκες του Ιρακινού Υπουργείου Άμυνας προϋπολογισμού 290 εκατ. ευρώ.
Το άρθρο συνεχίζεται...
- Ελληνική αμυντική βιομηχανία
- Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ)
- Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων (ΕΛΒΟ)
- Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ)
- Ελληνικά Ναυπηγεία ΑΕ (ENAE)
- Ναυπηγεία Ελευσίνας
- INTRACOM Defense Electronics (IDE)
- Μεταλλικές Κατασκευές (ΜΕΤΚΑ)
- ΘΕΩΝ αισθητήρες
- EADS Hellas
- ΘΑΛΗΣ αισθητήρες
- VALPAK Α.Ε.
