Ειδικός Έφεδρος Οπλίτης (ΕΕΦΟΠ)

Ο θεσμός των ΕΕΦΟΠ δημιουργήθηκε το 2010 προς αντικατάσταση των ΟΒΑ, αλλά ο θεσμός δεν ενεργοποιήθηκε ποτέ!

To 2010, το Γενικό Επιτελείο Στρατού ανακοίνωσε ένα νέο μοντέλο πρόσθετης εθελοντικής θητείας με μισθό. Σύμφωνα με τους βασικούς άξονες του μοντέλου, προβλέπεται η επανακατάταξη των ενδιαφερομένων να γίνεται αμέσως μετά τη λήξη της κανονικής θητείας και υποχρεωτική παραμονή ή μετάθεση σε μονάδες πρώτης γραμμής των συνόρων με την ίδια ειδικότητα.

Οι Ειδικοί Έφεδροι Οπλίτες (ΕΕΦΟΠ) εκπληρώνουν εφεδρική στρατιωτική υποχρέωση, κατ' εφαρμογή του άρθρου 5 παρ. 4 του ν.3421/2005 (ΦΕΚ 302/Α'). Η διάρκεια της επιπλέον εφεδρικής στρατιωτικής υποχρέωσής τους καθορίζεται σε εξάμηνα και δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη των τριών (3) ετών. Η εφεδρική τους υποχρέωση εκπληρώνεται με το βαθμό και την ειδικότητα που φέρουν, στον κλάδο των ΕΔ που υπηρετούν ή στην Εφεδρεία του οποίου ανήκουν. Μετά την εκπλήρωση της εφεδρικής στρατιωτικής υποχρέωσης που τους καθορίστηκε, απολύονται οριστικά από τις τάξεις των ΕΔ, χωρίς άλλη διαδικασία.

Προϋποθέσεις ΕΕΦΟΠ

Οι οπλίτες και οι έφεδροι που επιθυμούν ανακατάταξη ή επανακατάταξη αντίστοιχα ως Ειδικοί Έφεδροι Οπλίτες πρέπει να συμπληρώνουν αθροιστικά, τόσο κατά την ημερομηνία κατάθεσης των δικαιολογητικών, όσο και κατά την ημερομηνία ανακατάταξης ή επανακατάταξης, τα παρακάτω προσόντα:

• Να έχουν την ελληνική ιθαγένεια
• Να μην έχουν συμπληρώσει το τριακοστό (30ο) έτος της ηλικίας τους, σύμφωνα με τις διατάξεις της στρατολογικής νομοθεσίας. Κατ' εξαίρεση, η συνδρομή του προσόντος αυτού ελέγχεται μόνο κατά την ημερομηνία κατάθεσης των δικαιολογητικών για ένταξη των υποψηφίων, αρχικά, στο θεσμό των ΕΕΦΟΠ
• Να μην έχει παρέλθει χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τριών (3) ετών από την ημερομηνία οριστικής απόλυσης, λόγω εκπλήρωσης ενόπλως των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων
• Να έχουν σωματική ικανότητα κατηγορίας πρώτης (Ι/1) ή δεύτερης (Ι/2), σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν για την εξέταση της σωματικής ικανότητας των στρατευσίμων
• Να έχουν ανάστημα τουλάχιστον ενός μέτρου και εξήντα πέντε εκατοστών (1,65 μ.)
• Να μην έχουν καταδικαστεί για κακούργημα και σε οποιαδήποτε ποινή για κλοπή, απάτη, υπεξαίρεση (κοινή ή στην υπηρεσία), εκβίαση, πλαστογραφία, ψευδή βεβαίωση, ψευδορκία, ψευδή ανώμοτη κατάθεση, δωροδοκία, καταπίεση, απιστία περί την υπηρεσία, ψευδή καταμήνυση, συκοφαντική δυσφήμιση, παράβαση καθήκοντος, καθώς και για οποιοδήποτε έγκλημα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής ή της νομοθεσίας περί ναρκωτικών, λαθρεμπορίας, όπλων, πυρομαχικών και τυχερών παιχνιδιών και για οποιοδήποτε έγκλημα του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα. Επίσης να μην έχουν παραπεμφθεί αμετάκλητα

Δικαιολογητικά - Προθεσμία Υποβολής

Για την ανακατάταξη ή επανακατάταξη και την παράτασή τους, οι ενδιαφερόμενοι υποβάλλουν τα παρακάτω δικαιολογητικά:

• Αίτηση - υπεύθυνη δήλωση, με την οποία δηλώνουν:
  1. Το χρονικό διάστημα, σε εξάμηνα, που επιθυμούν να διαρκέσει η ανακατάταξη ή επανακατάταξή τους ή η παράτασή τους, καθώς και τις περιοχές, σε Μονάδες των οποίων επιθυμούν να υπηρετήσουν, χωρίς αυτές να αποτελούν δέσμευση για την τοποθέτησή τους
  2. Ότι δεν έχουν παραπεμφθεί αμετάκλητα σε ποινική κλήση ή βούλευμα την τελευταία πενταετία, δεν έχει ασκηθεί σε βάρος τους ποινική δίωξη από εισαγγελική αρχή για τις αξιόποινες πράξεις και δεν έχουν στερηθεί τα πολιτικά τους δικαιώματα. Επίσης, με την ίδια αίτηση – δήλωση, εξουσιοδοτούν την Διεύθυνση Στρατολογικού του αρμόδιου Γενικού Επιτελείου για την αυτεπάγγελτη αναζήτηση αντίγραφου ποινικού μητρώου γενικής χρήσης, εφόσον δεν κατατίθεται από τους ίδιους
  3. Επικυρωμένο αντίγραφο του στρατιωτικού ή αστυνομικού δελτίου ταυτότητάς τους, μόνο για τους αρχικά ανακατατασσόμενους ή επανακατατασσόμενους, αντίστοιχα
• Για τους υπηρετούντες στις Ένοπλες Δυνάμεις, επιπλέον απαιτείται:
  1. Βεβαίωση της Μονάδας, από την οποία να προκύπτει ότι δεν έχει κινηθεί διαδικασία έκπτωσης ή υποβιβασμού τους
  2. Αιτιολογημένη πρόταση καταλληλότητας του Διοικητή της Μονάδας
• Τα δικαιολογητικά υποβάλλονται, ως ακολούθως:
  1. Από τους οπλίτες, στις Μονάδες που υπηρετούν, κατά το τελευταίο τρίμηνο και τουλάχιστον τριάντα (30) ημέρες, πριν από την εκπλήρωση των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων
  2. Από τους εφέδρους, στα Στρατολογικά Γραφεία, στα οποία υπάγονται ή σε αυτά του τόπου διαμονής τους, οποτεδήποτε μετά την οριστική απόλυσή τους από τις Ένοπλες Δυνάμεις. Κατ' εξαίρεση, είναι δυνατόν, με διαταγή του οικείου Γενικού Επιτελείου να καθορίζονται κατά περίπτωση το χρονικό διάστημα ή τα χρονικά διαστήματα εντός των οποίων θα υποβάλλονται τα δικαιολογητικά των εφέδρων
  3. Από όσους επιθυμοούν παράταση της ανακατάταξης ή επανακατάταξής τους, υποβάλλονται στη μονάδα που υπηρετούν τουλάχιστον ένα (1) μήνα πριν την συμπλήρωση της, κατά περίπτωση, αναληφθείσας υποχρέωσης.
• Τα δικαιολογητικά που κατατίθενται πέρα των χρονικών ορίων υποβάλλονται στις Διευθύνσεις Στρατολογικού των Γενικών Επιτελείων, προκειμένου να απορριφθούν ως εκπρόθεσμα με απόφασή τους, αντίγραφο της οποίας αποστέλλεται στον ενδιαφερόμενο

Οι Ειδικοί Έφεδροι Οπλίτες είναι αρχαιότεροι των ομοιοβάθμων οπλιτών, που εκπληρώνουν στρατεύσιμη ή πρόσθετη στρατιωτική υποχρέωση και νεότεροι των ομοιοβάθμων ή Εθελοντών Οπλιτών, Επαγγελματιών Οπλιτών και Οπλιτών Βραχείας Ανακατάταξης. Διέπονται από τους κανονισμούς και τις διαταγές, που ισχύουν για τους οπλίτες, οι οποίοι εκπληρώνουν στρατεύσιμη στρατιωτική υποχρέωση. Δικαιούνται τις παρακάτω άδειες απουσίας:

• Κανονική πέντε (5) ημερών, για κάθε πλήρες δίμηνο πραγματικής στρατιωτικής υπηρεσίας. Η άδεια που αναλογεί στα δίμηνα που έχουν εκπληρωθεί χορηγείται υποχρεωτικά, σε τμήματα τουλάχιστον πέντε (5) ημερών ή συνολικά. Ειδικά η άδεια που αναλογεί στο τελευταίο δίμηνο κάθε έτους ανακατάταξης ή επανακατάταξης χορηγείται, υποχρεωτικά, τον τελευταίο μήνα του έτους αυτού
• Μικρής διάρκειας, μέχρι πέντε (5) ημέρες για κάθε εξάμηνο ανακατάταξης η επανακατάταξης. Η άδεια αυτή χορηγείται σε τμήματα δύο (2) έως τεσσάρων (4) ημερών
• Αναρρωτική μέχρι δεκαπέντε (15) ημέρες, για κάθε εξάμηνο ανακατάταξης ή επανακατάταξης

Οι ειδικοί έφεδροι οπλίτες για θέματα πειθαρχίας, υγειονομικής εξέτασης, ένταξης σε κατηγορίες σωματικής ικανότητας ή χορήγησης αναβολής εκπλήρωσης της στρατιωτικής τους υποχρέωσης για λόγους υγείας, τήρησης και διακίνησης των ατομικών εγγράφων, χορήγησης απολυτηρίου και ένταξης στην εφεδρεία, διέπονται από τις διατάξεις, που ισχύουν για τους οπλίτες, που εκπληρώνουν στρα τεύσιμη στρατιωτική υποχρέωση. Με διαταγή του οικείου Γενικού Επιτελείου, είναι δυνατόν να μετατίθενται σε άλλη Μονάδα, μετά την αρχική τους τοποθέτηση. Κατά το χρονικό διάστημα της ανακατάταξης ή επανακατάταξής τους δικαιούνται υγειονομικής περίθαλψης, όπως οι οπλίτες που υπηρετούν τη στρατεύσιμη στρατιωτική τους υποχρέωση. Παρακολουθούν Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης που λειτουργούν σε Μονάδες των Ενόπλων Δυνάμεων.

Περιπτώσεις Απολύσεων

Οι ΕΕΦΟΠ απολύονται στις παρακάτω περιπτώσεις: Εφόσον έχουν εκπληρώσει την εφεδρική στρατιωτική υποχρέωση που ανέλαβαν, χωρίς άλλη διατύπωση. Εφόσον κριθούν από τις αρμόδιες υγειονομικές επιτροπές ικανοί κατηγορίας Ι3, Ι4 ή Ι5 ή τους χορηγηθεί αναβολή για λόγους υγείας. Εφόσον υποβάλλουν αίτηση διακοπής εκπλήρωσης της εφεδρικής στρατιωτικής υποχρέωσης που ανέλαβαν πριν την ολοκλήρωσή της. Δεν έχουν το δικαίωμα αυτό εφόσον δεν εκπλήρωσαν, ως ΕΕΦΟΠ, εφεδρική στρατιωτική υποχρέωση τουλάχιστον έξι (6) μηνών, εκτός και αν έχουν εισαχθεί σε ΑΣΕΙ - ΑΣΣΥ ή έχουν επιτύχει σε διαγωνισμό πρόσληψης ΕΠΟΠ και πρόκειται να καταταγούν ή σε διαγωνισμό του δημοσίου τομέα και πρόκειται να διορισθούν. Όταν καταδικαστούν για κακούργημα και σε οποιαδήποτε ποινή για κλοπή, απάτη, υπεξαίρεση, (κοινή ή στην υπηρεσία), εκβίαση, πλαστογραφία, ψευδή βεβαίωση, ψευδορκία, ψευδή ανώμοτη κατάθεση, δωροδοκία, καταπίεση, απιστία περί την υπηρεσία, ψευδή καταμήνυση, συκοφαντική δυσφήμιση, παράβαση καθήκοντος, καθώς και για οποιοδήποτε έγκλημα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής ή της νομοθεσίας περί ναρκωτικών, λαθρεμπορίας, όπλων, πυρομαχικών και τυχερών παιχνιδιών και για οποιοδήποτε έγκλημα του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα. Όταν στερηθούν τα πολιτικά τους δικαιώματα και τέλος όταν εκκρεμεί σε βάρος τους κατηγορία για λιποταξία.

Οικονομική παράμετρος της απόφασης

Οι εμπνευστές του νέου μοντέλου θεωρούν ότι σε δύσκολες οικονομικά συνθήκες οι πιστώσεις για να καλυφθούν όλες οι ανάγκες για Επαγγελματίες Οπλίτες δεν θα επαρκούν. Αυτό σημαίνει ότι ο θεσμός των ΕΠΟΠ δεν καταργείται, αλλά ο αριθμός τους θα περιοριστεί σε ειδικότητες όπου έχουν πραγματική ανάγκη οι Ενοπλες Δυνάμεις για μόνιμα στελέχη. Αυτό θα έχει ως συνέπεια να "αραιώσουν" σταδιακά και οι τάξεις των ΕΠΟΠ και να μη δημιουργηθεί μεγάλο πρόβλημα με το μαζικό πέρασμά τους σε "αντιπαραγωγικές" -για το στράτευμα- ηλικίες και εν συνεχεία σε αργομισθίες ή πρόωρες συνταξιοδοτήσεις.

Αρχικά, στις προθέσεις του υπουργείου ήταν και η διατήρηση του θεσμού των Οπλιτών Βραχείας Ανακατάταξης, όμως τελικά στο άρθρο 81 του νόμου 3883/2010 περί "Υπηρεσιακής εξέλιξης και ιεραρχίας των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων – Θέματα διοίκησης των Ενόπλων Δυνάμεων, Στρατολογίας και συναφείς διατάξεις" οι ΟΒΑ θα καταργηθούν. Άλλωστε, το νέο μοντέλο αποτελεί μια αρκετά πιο ευέλικτη εφαρμογή των ΟΒΑ, οι οποίοι προσλαμβάνονται για 1 έως 3 χρόνια με αποδοχές περίπου ίδιες με αυτές των Επαγγελματιών Οπλιτών.

Πέρα από το μειωμένο κόστος μισθοδοσίας έναντι των ΕΠΟΠ, ο στρατός θα αποκομίσει αρκετά ακόμη οφέλη από τους ΕΕΦΟΠ, αφού οι συμμετέχοντες δεν θα χρειάζονται πρόσθετη εκπαίδευση, ρουχισμό, περίοδο προσαρμογής και έξοδα για διαγωνισμό κατάταξης.

Γ.Ανδρουλάκης - 24 Νοεμβρίου Ιουνίου 2010