Αναχαιτίσεις, παραβιάσεις και εμπλοκές

Το άρθρο αυτό έχει αντικατασταθεί από τον Πίνακα Τουρκικών Αναχαιτίσεων.

Τα τελευταία χρόνια, οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν προχωρήσει σε ριζική αναθεώρηση των σχέσεων με την Τουρκία, προσδοκώντας σε μία ουσιαστική βελτίωση του κλίματος με απώτερο στόχο την επίλυση όλων των διμερών προβλημάτων, τη μείωση των εξοπλιστικών δαπανών και της στρατιωτικής θητείας. Τα μηνύματα από τις κυβερνήσεις της γειτονικής χώρας κρίθηκαν ενθαρρυντικά, με αποτέλεσμα η διαδικασία προσέγγισης να προχωρήσει ικανοποιητικά κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα και ο ρόλος των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων να μειωθεί σημαντικά.

Το ερώτημα που γεννάται είναι κατά πόσον θα πρέπει όντως να αισιοδοξούμε, κατά πόσον δηλαδή υπήρξαν ουσιαστικές αλλαγές στην τουρκική πολιτική και με ποιους χειροπιαστούς τρόπους αποδεικνύεται κάτι τέτοιο καθημερινά. Ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα γραφής είναι ο αριθμός των τουρκικών παραβάσεων και παραβιάσεων που σημειώνονται στα όρια του εθνικού εναέριου χώρου και που πολλές φορές εξελίσσονται σε εικονικές αερομαχίες (εμπλοκές).

Τα Νέα και Flash.gr - 2001

Επίσημα ελληνικά στοιχεία για το διάστημα Ιανουαρίου 2001 - Φεβρουαρίου 2002 επικαλείται η εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, αναφέροντας ότι οι παραβάσεις και παραβιάσεις των τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών έχουν αυξηθεί δραματικά. Συγκεκριμένα:

Ο αριθμός των εισερχόμενων στο Αιγαίο τουρκικών αεροσκαφών αυξήθηκε κατά 485%
Οι παραβιάσεις κανόνων εναέριας κυκλοφορίας κατά 467%
Οι παραβιάσεις εθνικού εναέριου χώρου κατά 358%
Τα οπλισμένα τουρκικά αεροσκάφη κατά 522%
Οι εμπλοκές των τουρκικών αεροσκαφών σε αερομαχίες με ελληνικά κατά 586%

Τα στοιχεία αυτά είναι μόνο "δειγματοληπτικά", αφού στην πραγματικότητα η αύξηση της παράνομης τουρκικής δραστηριότητας στο Αιγαίο υπολογίζεται σε... 8.500%! Και αυτό γιατί κατά την είσοδο των τουρκικών αεροσκαφών στο FIR Αθηνών αυτά αναγνωρίζονται από ελληνικά μαχητικά, τα οποία στη συνέχεια αποχωρούν. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με τα τουρκικά αεροσκάφη, τα οποία συνεχίζουν... την πορεία τους στο Αιγαίο για τριάντα ή και περισσότερα λεπτά, παραβιάζοντας κατ' αυτόν τον τρόπο τον ΕΕΧ όχι σε ένα νησί, αλλά κατά κανόνα σε τριάντα και πλέον νησιά. Τα επίσημα δηλαδή ελληνικά στοιχεία καταγράφουν μόνον την αρχική παράβαση και παραβίαση.

Παρόμοια στοιχεία δημοσίευσε και το δημοφιλές portal Flash.gr, κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, τα οποία κάνουν λόγο για αύξηση του αριθμού των παραβιάσεων κατά το α' τρίμηνο του 2002, που σε απόλυτους αριθμούς μεταφράζονται για τους μήνες Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Μάρτιο σε 710 παραβάσεις έναντι 128, ενώ σημειώθηκαν 759 περιπτώσεις παραβίασης του εθνικού εναέριου χώρου έναντι 178 πέρυσι. Ένα ακόμα στοιχείο που συνιστά ποιοτική διαφοροποίηση είναι το γεγονός ότι στο πρώτο τρίμηνο του έτους, 168 τουρκικά μαχητικά εισήλθαν στον εθνικό εναέριο χώρο οπλισμένα, και μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις ενεπλάκησαν σε σκληρές αερομαχίες με ελληνικά μαχητικά.

Defence & Diplomacy - 2002

Σύμφωνα με το εξειδικευμένο σε θέματα άμυνας περιοδικό, το στρατιωτικό καθεστώς της Τουρκίας προχωρεί τα τελευταία χρόνια σε κλιμάκωση των πρoκλήσεων. Κατά συνέπεια, η έμφαση των Τούρκων στην αεροπορική υπεροχή κάθε άλλο παρά τυχαία μπορεί να θεωρηθεί και αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι οι προκλήσεις στον αέρα βαίνουν εντεινόμενες. Τα στοιχεία που δημοσιεύονται για το πρώτο τρίμηνο του 2002 έναντι του 2001 συμπίπτουν με τις πληροφορίες του Flash.gr. Η ηγεσία της Πολεμικής Αεροπoρίας και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας παρακολουθούν με μεγάλη ανησυχία την κάθετη αύξηση των παραβάσεων και παραβιάσεων και εκτιμούν ότι αν οι Τούρκοι συνεχίσουν τους ρυθμούς αυτούς έως το τέλος του χρόνου, τότε θα καταγραφεί ρεκόρ προκλήσεων. Εκφράζεται δε η βεβαιότητα πως θα ξεπεραστούν οι 1.689 παραβιάσεις του 1996 και οι 1.000 του 1998. Ακολουθούν στοιχεία για το πρώτο τρίμηνο του 2002:

710 παραβάσεις των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας έναντι των 128 του 2001 (+ 555%)
759 παραβιάσεις του ΕΕΧ έναντι 178 του 2001 (+ 426%)
30 πτήσεις επάνω από ελληνικό έδαφος έναντι 68 το 2001 και 16 το 2000 (+ 176%)
168 τουρκικά μαχητικά εισήλθαν στον ΕΕΧ οπλισμένα

Οι προβληματισμοί στην λεωφόρο Μεσογείων εντείνονται από το γεγονός ότι η τουρκική πρακτική άλλαξε, εκτός από ποσοτικά, και ποιοτικά. Και αυτό γιατί οι παραβιάσεις γίνονται από ομάδες αερoσκαφών προσημειώνοντας πλήρως μια επιθετική ενέργεια. Επιπρόσθετα, οι παραβιάσεις δεν γίνονται πλέον σημειακά και εγκάρσια του ελληνικού εθνικού εναέριο χώρου, αλλά διαπερνούν όλο το μήκος του από βορρά προς νότο και αντίστροφα, επιδιώκοντας τον αποκλεισμό των ελληνικών νησιών, νησίδων και βραχονησίδων από την υπόλοιπη Ελλάδα. Η τουρκική Πολεμική Αεροπορία έχει καθιερώσει να "βάζει" καθημερινά στο FIR Αθηνών 35 - 40 μαχητικά (κατά μέσο όρο) τα οποία σημειώνουν σε ημερήσια βάση περίπου 13 παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου. Από τον αριθμό των τουρκικών μαχητικών που εισέρχονται στο FIR Αθηνών το 10% εμπλέκεται σε αερομαχίες με ελληνικά μαχητικά, τα οποία απογειώνoνται για να τα αναχαιτίσουν. Έχει καταγραφεί δηλαδή και μεγάλη αύξηση του αριθμού των εμπλοκών, αφού καθημερινά έχουμε 3- 4, ίσως και περισσότερες. Και όλα αυτά συμβαίνουν την στιγμή που το 2000 είχαν μειωθεί αισθητά οι τουρκικές προκλήσεις, σε σχέση με το 1999. Την χρονιά εκείνη είχαμε 447 παραβιάσεις του εθνικού εναερίου χώρου έναντι 1.111 το 2001 και οι 484 παραβάσεις (έναντι 634). Από αυτές 226 αφορούσαν αποστάσεις μικρότερες των 6 ναυτικών μιλίων, ενώ σημειώθηκαν και 29 εμπλοκές.

Εφημερίδα Ελευθερία - 2005

Για το πρώτο πεντάμηνο του 2005, παρατηρείται μείωση των εμπλοκών των ελληνικών με τα τουρκικά αεροσκάφη στον χώρο του Αιγαίου συγκριτικά με το αντίστοιχο πεντάμηνο του 2004. Αντίθετα, σημαντική αύξηση παρουσιάζουν τα ποσοστά των παραβιάσεων, των εισελθόντων ιχνών και αεροσκαφών καθώς και των εισελθόντων οπλισμένων τουρκικών αεροσκαφών στον ελληνικό εναέριο χώρο κατά το ίδιο χρονικό διάστημα. Εντυπωσιακά στοιχεία για τη δραστηριότητα της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας στο Αιγαίο παρουσίασε το Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας κατά την ενημέρωση του υπουργού Εθνικής Άμυνας Σπήλιου Σπηλιωτόπουλου, του αρχηγού ΓΕΕΘΑ ναύαρχου Παν. Χηνοφώτη και των βουλευτών στην οποία για πρώτη φορά παρακολούθησαν οι εκπρόσωποι των μέσων ενημέρωσης.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ενημέρωση του σμηνάρχου Χ. Χριστοδούλου, το πρώτο πεντάμηνο 2005 καταγράφτηκαν 885 εισελθόντα ίχνη και 2372 εισελθόντα αεροσκάφη έναντι 335 και 816 το αντίστοιχο πεντάμηνο 2004 -αύξηση 164% και 191%-, 830 παραβάσεις και 790 εισελθόντα οπλισμένα αεροσκάφη έναντι 423 και 376 το αντίστοιχο πεντάμηνο 2004, σημειώνοντας αυξήσεις 96% και 110% αντίστοιχα. Όσον αφορά τις εμπλοκές το φετινό πρώτο πεντάμηνο του έτους παρατηρήθηκαν 106 έναντι 165 του περυσινού πενταμήνου σημειώνοντας μείωση 36%. Αναφορικά με τις παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου κατά τη φετινή χρονιά καταγράφεται μείωση συγκριτικά με το 2003 αλλά αύξηση συγκριτικά με το 2004 σε περιοχές κάτω των 6 ναυτικών μιλίων και συνεχή αύξηση σε περιοχές μεταξύ 6 και 10 ναυτικών μιλίων ενώ το ποσοστό των αναχαιτισθέντων τουρκικών αεροσκαφών φθάνει στο 99% των εισελθόντων στον εναέριο χώρο έναντι 97% το 2004 και 98% το 2003.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις των στρατιωτικών παραγόντων, που αξιολογούν συνεχώς την πορεία των στατιστικών στοιχείων, συμπεραίνεται ότι η τουρκική αεροπορία ενεργεί με συγκεκριμένο σχεδιασμό για να υποστηρίξει τα στρατηγικά της σχέδια στο Αιγαίο, να αμφισβητήσει και να ανατρέψει το στάτους στην περιοχή και να αμφισβητήσει τις ελληνικές υποχρεώσεις σε θέματα έρευνας και διάσωσης.