Αεροσκάφη P-3B Orion

Το P-3B Orion είναι τετρακινητήριο αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας μεγάλης εμβέλειας και αποστολή του είναι ο εντοπισμός πλοίων, υποβρυχίων και ναρκών. Το Orion αποτελεί ίσως το αντιπροσωπευτικότερο δείγμα αεροσκάφους ναυτικής συνεργασίας της μεταπολεμικής περιόδου, το οποίο εξελίχθηκε από ένα αεροπλάνο της πολιτικής αεροπορίας και κατασκευάστηκε σε περισσότερα αντίτυπα από κάθε άλλο του είδους του.

Παρόλο που η παραγωγή του ξεκίνησε στη δεκαετία του '60 εξακολουθεί να είναι αξιόπιστο διαθέτοντας μεγάλη ακτίνα δράσης και πολύ καλά πτητικά χαρακτηριστικά. Έχει μετατραπεί σε πλατφόρμα εξέλιξης και μεταφοράς προηγμένου ανθυποβρυχιακού ηλεκτρονικού εξοπλισμού.

ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Πλήρωμα	8 (3 ιπτάμενοι και 5 προσωπικό ναυτικού)
Κινητήρας	Allison T-56-A-14
Ώση	4.910 hp
Εκπέτασμα Πτερύγων	30,37 μέτρα
Μήκος	35,61 μέτρα
Ταχύτητα	411 κόμβοι
Ύψος	8.625 μέτρα
Βάρος (κενό/μέγιστο)	27890 / 60298 κιλά
Ρυθμός ανόδου	594 μέτρα / λεπτό
Επιχειρησιακό ύψος οροφής	8625 μέτρα

Ολες οι εκδόσεις των P-3 είναι εξοπλισμένες με κινητήρες Turboprop Allison T-56, με την έκδοση Ρ-3Α να εφοδιάζεται με τους T56-A-10W ισχύος 4500 ίππων κατά την απογείωση, ενώ οι μετέπειτα εκδόσεις του αεροσκάφους (P-3B,C) διέθεταν τους T56-A-14 ισχύος 4910 ίππων κάτω από τις ίδιες συνθήκες. O συνολικός όγκος μεταφερόμενου καυσίμου φθάνει τα 9200 γαλόνια (34826 λίτρα) και αποθηκεύεται σε μία κεντρική δεξαμενή στην άτρακτο του αεροσκάφους και σε τέσσερις πτερυγικές. Το πλήρωμα των Orion είναι δεκαμελές και λόγω των πολύωρων πτήσεων υπάρχει και χώρος ανάπαυσης και προετοιμασίας φαγητού.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι σε πολλές αποστολές ο ένας κινητήρας σβήνει (συνήθως ο κινητήρας νούμερο ένα, ο αριστερός εξωτερικός κινητήρας) για να παραταθεί ο χρόνος παραμονής στο θέατρο επιχειρήσεων εξοικονομώντας καύσιμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι σβηστοί και οι δύο εξωτερικοί κινητήρες, πάντα σε συνάρτηση με το βάρος του αεροσκάφους, τον καιρό και την ποσότητα καυσίμου. Κάποιες περιπολίες μπορεί να διαρκέσουν έως 10 ώρες, και χρησιμοποιούνται περισσότεροι πιλότοι και πλήρωμα. Το ρεκόρ για την μακρύτερη πτήση από αεροσκάφος P-3 είναι 21,5 ώρες, που το κατέχει η 5η μοίρα της Αεροπορίας της Νέας Ζηλανδίας από το 1972.

Το αεροσκάφος έχει 10 θέσεις ανάρτησης οπλισμού και μπορεί να μεταφέρει περίπου 9-10 τόνους όπλων, όπως:

• 4-8 απλές βόμβες της σειράς ΜΚ80
• 4 Πυραύλους κατά πλοίων Harpoon, Slamer, AGM-65 Maverick
• 8 Τορπίλες
• 8-11 Θαλάσιες νάρκες
• 140 συνολικά ενεργητικά και παθητικά Sonob για εντοπισμό υποβρυχίων

Το P-3 Orion σε ελληνική υπηρεσία

Η Ελλάδα παρέλαβε μεταχειρισμένα P-3B Orion από το αμερικανικό ναυτικό την τριετία 1993-1996, αντικαθιστώντας τα HU-16B Albatross που ήταν ξεπερασμένης τεχνολογίας, βραδυκίνητα, με εμβολοφόρους κινητήρες, απαρχαιωμένο ηλεκτρονικό εξοπλισμό και υποτυπώδη ικανότητα μεταφοράς οπλικού φορτίου. Αντίθετα, τα P-3 διαθέτουν στο εμπρόσθιο μέρος της ατράκτου εσωτερική αποθήκη μεταφοράς οπλισμού, όπου μπορούν να φιλοξενηθούν διάφοροι συνδυασμοί από νάρκες (συμβατικές ή πυρηνικές), βόμβες βυθού και τορπίλες. Τα αεροσκάφη διαθέτουν επίσης 10 εξωτερικούς πυλώνες μεταφοράς όπλων κάτω από την πτέρυγα, που μπορούν να μεταφέρουν τορπίλες, νάρκες και ρουκέτες, ενώ αργότερα προστέθηκε και η δυνατότητα μεταφοράς πυραύλων αέρος-επιφανείας. Έτσι, τα P-3B Orion μπορούν να εκτοξεύσουν πυραύλους αέρα-επιφανείας AGM-12 Bullpup.

Η σχετική σύμβαση προμήθειας υπογράφηκε το 1994 και περιλάμβανε την προμήθεια έξι P-3B TACNAVMOD για επιχειρησιακή χρησιμοποίηση, τεσσάρων P-3A για υποστήριξη με ανταλλακτικά και ένα πακέτο εκπαιδεύσεως. Η εκπαίδευση άρχισε τον Ιανουάριο του 1996 και ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 1997. Το πρώτο αεροσκάφος έφθασε στην Ελλάδα το Μάιο του 1996, ενώ η παραλαβή ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 1997 με την άφιξη στην Ελλάδα και του έκτου αεροσκάφους. Και τα έξι αεροσκάφη ανήκουν επιχειρησιακά στην 353 ΜΝΑΣ που εδρεύει στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Ελευσίνας.

Πρόγραμμα δομικού εκσυγχρονισμού P-3B

Η συμφωνία περιλαμβάνει τον εκσυγχρονισμό τεσσάρων αεροσκαφών P-3B μέσω του προγράμματος εκσυγχρονισμού και ανακατασκευής μέσης ζωής των αεροσκαφών (Mid-Life Upgrade – MLU). Το πρόγραμμα MLU παρατείνει τη λειτουργική ζωή του αεροσκάφους κατά 15.000 ώρες πτήσης, ενώ στη σύμβαση προβλέπεται και βαριά συντήρηση που συμπεριλαμβάνει συγκεκριμένα συστήματα αποστολών και διαχείρισης, νέα ηλεκτρονικά συστήματα και άλλα επικουρικά λειτουργικά συστήματα και υπηρεσίες.

Τα 'νέα' P-3B σε δομικό επίπεδο ανακατασκευάζονται κατά 60% με νέας τεχνολογίας υλικά, αυξημένης αντοχής σε μηχανική καταπόνηση και διάβρωση. Παράλληλα, επιτυγχάνουν υψηλότατες επιδόσεις ακτίνας (2.494km με τρίωρη παραμονή στην περιοχή ενδιαφέροντος σε ύψος 1.500ft), διάρκειας πτήσης (άνω των 12 ωρών) και μεταφοράς φορτίου, το οποίο περιλαμβάνει έως οκτώ τορπίλες ή έως τρεις νάρκες των 450kg στην εσωτερική αποθήκη και πάνω από 7.000kg σε δέκα πτερυγικούς φορείς, φυσικά με ανάλογη υποβάθμιση των πτητικών επιδόσεων. Από την άλλη πλευρά, η κατανάλωση καυσίμου του P-3 είναι κατά προσέγγιση τριπλάσια αυτής των δικινητήριων αεροσκαφών. Το ΠΝ θα αξιοποιήσει το υφιστάμενο απόθεμα ανταλλακτικών αποφεύγοντας τη δαπάνη της προμήθειας νέων. Τα αεροσκάφη επιτρέπουν στο ΠΝ:

• να καλύπτει επαρκώς την από αέρος πολύωρη επιτήρηση μεγάλων θαλάσσιων περιοχών εθνικού ενδιαφέροντος
• τον εντοπισμό, παρακολούθηση και αναγνώριση όλων των τύπων πλοίων επιφανείας
• τη συλλογή και διαβίβαση πληροφοριών για πλοία ειδικού ενδιαφέροντος (πολεμικά και εμπορικά)
• την ανθυποβρυχιακή έρευνα σε εκτεταμένη γεωγραφικά περιοχή
• την συμμετοχή σε επιχειρήσεις Έρευνας – Διάσωσης και ταχείας ανάπτυξης / εθνικής προβολής στα όρια του FIR Αθηνών και πέραν αυτών

Αναβάθμιση ηλεκτρονικού εξοπλισμού

Τα αναβαθμισμένα P-3 εξοπλίζονται με σύγχρονα συστήματα έρευνας και ανταλλαγής δεδομένων, επιτρέποντάς τους να δρουν ως κέντρο μεταφοράς κρίσιμων δεδομένων σε εναέρια και εδαφικά κέντρα διοίκησης και ελέγχου, προθέτοντας στην συνολική εικόνα τακτικής ενημέρωσης των Ενόπλων Δυνάμεων. Βασικό κομμάτι εξοπλισμού είναι το σύστημα ανταλλαγής δεδομένων ULS (Universal Link System) της ελληνικής εταιρείας ISI, που είναι αρθρωτής αρχιτεκτονικής και υποστηρίζει όλα τα ΝΑΤΟικά πρωτόκολλα επιικοινωνιών για την ασφαλή ανταλλαγή δεδομένων (Link 16, Link 11A, Link 11B, Link1, ATDL-1, IJMS, JREAP και Link 22). Σύμφωνα με πληροφορίες, το 'νέο' P-3 θα έχει:

• νέοι ηχοσυμαντήρες ενεργητικού και παθητικού τύπου
• ραντάρ ELM-2022A του Ισραήλ και σύστημα υποκλοπής της ίδιας εταιρίας, που επιτρέπουν στο αεροσκάφος να εγκλωβίσει υποβρύχια σε απόσταση περίπου των 370 χλμ, όταν τα τελευταία πλέουν σε βάθος περισκοπίου
• σύστημα ζεύξης δεδομένων Link 16, επιτρέποντάς του να μεταφέρει δεδομένα σε άλλα πτητικά μέσα ή μονάδες επιφανείας του Πολεμικού Ναυτικού
• πλήρως ψηφιακό θάλαμο χειρισμού με Ολοκληρωμένο Σύστημα Αεροπορικών Ηλεκτρονικών (IAS) Flight2 της Collins Aerospace
• σύστημα ELINT ELL-8385, σύστημα Αναγνώρισης Φίλου ή Εχθρού (IFF) AN/APX-123
• Σύστημα Ολοκλήρωσης και Διαχείρισης Θαλάσσιας Αποστολής (M2IMS)
• Σύστημα Προειδοποίησης Βλήματος (MWS) AAR-47 και CMDS AN/ALE-47

Επιπρόσθετα, στα πλαίσια υποβοήθησης του έργου του ΛΣ, τα P-3B θα συνεισφέρουν στην θαλάσσια επιτήρηση/ διαφύλαξη των θαλάσσιων συνόρων / αντί-επιτήρηση λαθρεμπορίου/ ανίχνευση πετρελαιοκηλίδας/ θαλάσσιας ρύπανσης / επιθεώρησης και διαχείρισης της αλιείας / ελέγχου παράτυπης μετανάστευσης / παρακολούθηση ΑΟΖ και παροχή υπηρεσιών SAR εντός του FIR Αθηνών.