ΤΠΚ τύπου Super Vita
Τα σχέδια των σκαφών Super Vita βασίζονται στα μικρότερα σκάφη κλάσσεως Vita που υπηρετούσαν στο πολεμικό ναυτικό του Κατάρ, όπως επίσης και παρόμοιων διαστάσεων σκάφη που κατασκευάστηκαν για το Ομάν και άλλες χώρες.
Στην Ελλάδα η κλάση έλαβε το όνομά της προς τιμή του Νικόλαου Ρούσσεν, διακεκριμένου αξιωματικού σε υποβρύχια κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο οποίος τραυματίστηκε θανασιμα κατά τη διάρκεια στάσης και ενώ βρισκόταν επικεφαλής ναυτικού τμήματος για την επανακατάληψη της κορβέτας Αποστολης. Το κύριο σκάφος είναι κατασκευασμένο από ατσάλι και η υπερδομή είναι από αλουμίνιο, ενώ η εταιρεία Vosper Thornycroft Controls παρέχει το σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, το σύστημα διαχείρισης του σκάφους, τον ηλεκτρικό εξοπλισμό και τα συστήματα αντιμέτρων.
| ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ | |
|---|---|
| Εκτόπισμα | 541 τόνοι (πλήρες 580 τόνοι) |
| Μήκος / πλάτος / βύθισμα | 61,9μ / 9,5μ / 2,6μ |
| Ταχύτητα (μέγιστη) | 34,25 κόμβοι |
| Εμβέλεια (ν.μ. / κόμβους) | 2.2250/18, 750/34 |
| Πλήρωμα | 45 |
| Κινητήρες | 4 πετρελαιοκινητήρες ΜΤU 16V 595 TE90 των 23.500 ίππων |
| Οπλισμός | 4 εκτοξευτές MM.40 Block 2 Exocet, 1 α/α και αντιπυραυλικό σύστημα RAM 1 πυροβόλο ΟΤΟ Breda Super Rapido, 2 πυροβόλα ΟΤΟ Breda |
| ΜΟΝΑΔΑ | ΚΑΘΕΛΚΥΣΗ | ΠΑΡΑΔΟΣΗ |
|---|---|---|
| P67 ΡΟΥΣΣΕΝ | 12/11/2002 | 20/12/2005 |
| P68 ΔΑΝΙΟΛΟΣ | 08/07/2003 | 22/02/2006 |
| P69 ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΔΗΣ | 05/04/2004 | 08/05/2006 |
| P70 ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΣ | 20/12/2005 | 01/10/2010 |
| Ρ71 ΡΙΤΣΟΣ | 09/10/2006 | 19/10/2015 |
| Ρ78 ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗΣ | 01/06/2020 | |
| Ρ79 ΒΛΑΧΑΚΟΣ | 05/08/2020 | 10/03/2023 |
Επιχειρησιακές Δυνατότητες
Οι ΤΠΚ SUPER VITA μπορούν να επιχειρούν σε κατάσταση θαλάσσης 5 και να επιβιώνουν σε κατάσταση θαλάσσης 7. Έχουν δυνατότητες Διοικήσεως και Ελέγχου ομάδος πλοίων με ικανοποιητικές ευκολίες εξωτερικών και εσωτερικών επικοινωνιών, τακτικό σύστημα, σύστημα LINK-11 και δορυφορικές επικοινωνίες. Η διεύθυνση πυρός (Κ/Β, πυροβόλων) γίνεται με χρήση συστημάτων που δύσκολα εντοπίζονται και παρεμβάλλονται. Η Α/Α άμυνα του πλοίου γίνεται με CIWS RAM και πυροβόλων. Δύναται να εκτελεί συγκαλυμμένες επιχειρήσεις με "αθόρυβο πλου", χαμηλή "ηλεκτρομαγνητική υπογραφή" (RCS) και χαμηλή "υπέρυθρη υπογραφή" (I.R.).
Η επιβίωση του σε μολυσμένο από πυρηνικά, χημικά και βιολογικά όπλα περιβάλλον κρίνεται ως αρκετά καλή με χρήση GAS CITADEL και σταθμού απόπλυσης. Επίσης έχουν ευκολίες εκπαίδευσης με δυνατότητα δημιουργίας εικονικών εκπαιδευτικών σεναρίων και προσομοίωσης ενεργειών / αντιδράσεων από όλα τα εμπλεκόμενα συστήματα. Έχουν υψηλό επίπεδο αυτοματισμών σε συνδυασμό με πολλές εναλλακτικές λύσεις και λειτουργίες "ανάγκης", οπλικά και Η/Ν συστήματα με μεγάλους χρόνους μεταξύ βλαβών (MTBF) και μικρούς χρόνους εντοπισμού και αποκαταστάσεως των βλαβών (MTTR), ενώ είναι σχεδιασμένα να παρουσιάζουν μεγάλες περιόδους μεταξύ γενικών επισκευών των κυρίων μηχανών και βοηθητικών μηχανημάτων. Τέλος οι ενδιαιτήσεις και οι συνθήκες διαβίωσης του πληρώματος είναι αντίστοιχες του 21ου αιώνα, που παράλληλα καλύπτουν τις ανάγκες πολυήμερων αποστολών.
Το σύστημα μάχης Tacticos προέρχεται από την εταιρεία Thales Nederland (πρώην Signaal) και παρέχει αυτόματη εκτίμηση κινδύνου, καθώς και χρήση των αισθητήρων και του οπλισμού του πλοίου για τον εγκλωβισμό στόχων. Το σύστημα ελέγχει το σύνολο του εξοπλισμού (πύραυλοι Exocet, πυροβόλα των 76mm και 30mm, συστήματα RAM και DR 3000), ενώ το σύστημα ελέγχου πυρός ονομάζεται Sting και προέρχεται επίσης από την εταιρεία Thales Nederland. Οι αισθητήρες του σκάφους περιλαμβάνουν το ραντάρ Thales MW08 3D, τον ηλεκτροοπτικό ανιχνευτή Thales Nederland Mirador, το Scout Mark II και το ραντάρ πλοήγησης Marine Bridgemaster-E της Northrop Grumman (πρώην Litton). Οι επικοινωνίες βασίζονται στο σύστημα Data Link 11, model MDM 2002 της εταιρείας Rockwell Collins, η εταιρεία Intercom Systems A/S παρέχει το σύστημα επικοινωνιών ICS 2000, ενώ η Aeromaritime παρέχει το σύστημα αναγνώρισης φίλων/εχθρών IFF Mk 12.
Οπλισμός πυραυλάκατων Super Vita
Κάθε σκάφος εξοπλίζεται με πυραύλους επιφανείας Exocet ITL 70A MM40 Block II που χρησιμοποιούν ενεργό ραντάρ για τον εγκλωβισμό του στόχου, ενώ η εμβέλειά τους φθάνει τα 70 χιλιόμετρα. Οι δύο εκτοξευτές έχουν τοποθετηθεί στην πλώρη και την πρύμνη του πλοίου, ενώ η αντιαεροπορική προστασία εξασφαλίζεται με συστήματα RAM (Rolling Airframe Missile) που παρέχονται από την εταιρεία RAMSYS. Πρόκειται για τα συστήματα GMWS Mk 31 που χρησιμοποιούν τους πυραύλους RIM-116A Block I με διπλό σύστημα ανίχνευσης μέσω ραντάρ και υπερύθρων, ενώ η εμβέλειά τους φθάνει τα 10 χιλιόμετρα. Το κυρίως πυροβόλο είναι το Otobreda Super Rapid 76mm της Alenia, ικανό για εκτέλεση 85 βολών/λεπτό σε απόσταση 16 χιλιομέτρων. Δύο πυροβόλα Otobreda 30mm της ίδιας εταιρείας συμπληρώνουν τον οπλισμό των σκαφών, ενώ το σύστημα αντιμέτρων Argo Systems AR900 και ο εκτοξευτής "δολωμάτων" (decoy launcher) Sippican SRBOC προσφέρουν την απαραίτητη προστασία.
Η ΤΠΚ ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΣ (Ρ70) εξοπλίζεται με προηγμένα βλήματα κατά στόχων επιφανείας ΜΜ40 Exocet Block 3, ενώ θα αντικατασταθούν και τα βλήματα MM40 Block 2 Mod 1 που εξοπλίζουν το τρίτο σκάφος ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΔΗΣ (Ρ69). Η νέα έκδοση αυξάνει τη μέγιστη απόσταση βολής από 72km σε 180km, ενώ περιλαμβάνει την ικανότητα μεταβολής πορείας σε ενδιάμεσα σημεία της διαδρομής (waypoints), τα οποία κατά πληροφορίες μπορούν να υπερβούν τα 10. Πρόκειται για τετραδιάστατα σημεία -γεωγραφικό μήκος και πλάτος, υψόμετρο, χρόνος- επιτρέποντας την παράκαμψη νησιών ή εξάρσεων της ακτογραμμής, για την αιφνιδιαστική εμφάνιση σε περιορισμένη απόσταση από τον στόχο, καθώς και για τον κορεσμό των αμυντικών συστημάτων με ταυτόχρονη άφιξη πολλαπλών βλημάτων. Παρέχεται επίσης ικανότητα βολής σε γεωγραφικές συντεταγμένες με καθοδήγηση GPS, για προσβολή ελλιμενισμένων πλοίων και επάκτιων στόχων.
Προγράμματα ναυπήγησης
Το πρόγραμμα ναυπήγησης των πυραυλακάτων του Πολεμικού Ναυτικού περιελάμβανε την κατασκευή τριών (3) σκαφών τύπου Super Vita και υπεγράφη στις 07/01/2000. Η ναυπήγηση πραγματοποιήθηκε στα ναυπηγεία Ελευσίνας με την εταιρεία Vosper Thornycroft να παρέχειτα σχέδια, την απαραίτητη λογιστική υποστήριξη και τον εξοπλισμό των σκαφών. Το ύψος του προγράμματος ανήλθε σε 150.000.0000.000 δραχμές με ΕΠΑ 19%. Στα πλαίσια των αντισταθμιστικών ωφελημάτων παραδόθηκαν 2 μεταχειρισμένα ναρκοθηρικά τύπου Hunt, ενώ προβλεπόταν το δικαίωμα προαίρεσης για 4 ακόμη σκάφη Super Vita.
Στις 28 Αυγούστου 2003 ασκήθηκε το δικαίωμα προαίρεσης για δύο ακόμη πυραυλάκατους Super Vita, με συνολικό κόστος τα 268.160.554 ευρώ. Η κατασκευή τους ανατέθηκε ξανά στα Ναυπηγεία Ελευσίνας σε συνεργασία με την αγγλική εταιρεία VOSPER και η καθέλκυση της πυραυλάκατου "Υποπλοίαρχος Κρυσταλλίδης" πραγματοποιήθηκε στις 06.04.2004. Νονά του πλοίου ήταν η ανιψιά του υποπλοιάρχου που σκοτώθηκε το 1941.
Στις 25 Σεπτεμβρίου 2008 υπογράφηκε σύμβαση ύψους 299.000.000 ευρώ μεταξύ της ΓΔΑΕΕ και των Ναυπηγικών και Βιομηχανικών Επιχειρήσεων Ελευσίνας (ΝΒΕΕ) για την προμήθεια δύο ακόμη Ταχέων Περιπολικών Κατευθυνόμενων βλημάτων (ΤΠΚ) τύπου Super Vita κλάσης ΡΟΥΣΣΕΝ. Πρόκειται για το έκτο και έβδομο σκάφος από την έναρξη του σχετικού προγράμματος, για την απόκτηση των οποίων ασκήθηκε το δικαίωμα προαίρεσης της αρχικής σύμβασης. Η παράδοσή τους προβλεπόταν να πραγματοποιηθεί 46 και 52 μήνες από την ενεργοποίηση της σύμβασης αντίστοιχα, δηλαδή τον Αύγουστο του 2012 και τον Φεβρουάριο του 2013. Τα δύο νέα σκάφη δεν έχουν σχεδιαστικές τροποποιήσεις σε σχέση με τα υπάρχοντα και μόνη διαφορά τους είναι ο εφοδιασμός με βλήματα επιφανείας-επιφανείας MM40 Exocet Block3 αντί των Block2 που φέρουν τα τρία αρχικά ΤΠΚ, με βεληνεκές 180 χλμ.
Από τότε μέχρι σήμερα έχουν δοθεί οι ακόλουθες παρατάσεις στο πρόγραμμα:
- 1η έως 30/6/19 (ν.4557/18) και επιπλέον χρηματοδότηση 31,07 εκ. €
- 2η έως 30/9/19 (ν.4618/19) και επιπλέον χρηματοδότηση 5,925 εκ. €
- 3η έως 31/3/20 (ν.4635/19) και επιπλέον χρηματοδότηση 7,65 εκ. €
- 4η έως 30/6/20 (ν.4688/20) και επιπλέον χρηματοδότηση 3,375 εκ. €
- 5η έως 30/9/20 (ν.4712/20) και επιπλέον χρηματοδότηση 3,375 εκ. €
- 6η έως 31/12/20 (ν.4734/20) και επιπλέον χρηματοδότηση 3,575 εκ. €
- 7η έως 31/3/21 (ν.4764/20) και επιπλέον χρηματοδότηση 3,575 εκ. €
- 8η έως 30/6/21 (ν.4798/21) και επιπλέον χρηματοδότηση 3,175 εκ. €
- 9η έως 30/9/21 (ν.4818/2021) και επιπλέον χρηματοδότηση 3,375 εκ. €
- 10η έως 30/12/21 (ν.4855/2021) και επιπλέον χρηματοδότηση 3,375 εκ. €
- 11η έως 30/6/22 και επιπλέον χρηματοδότηση 6,150 εκ. €
- 12η έως 30/9/22 και χρηματοδότηση τον Ιούλιο 2022 με 3,075 εκ. €
- 13η έως 1/1/24 και χρηματοδότηση τον Οκτώβριο 2023 με 4,650 εκ. €
Η συνολική επιβάρυνση ανέρχεται πλέον σε περίπου 114,62 εκατ ευρώ, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι το P-72 «Καραθανάσης» παραδόθηκε στο ΠΝ χωρίς να είναι επιχειρησιακό, καθώς δεν είχαν εγκατασταθεί ακόμα τα βλήματα MM-40 Block.3 Exocet! Το Νοέμβριο 2020 ανακοινώθηκε ότι στις «ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗΣ» και «ΒΛΑΧΑΚΟΣ» θα τοποθετηθούν έως τις αρχές του 2021 οι πύραυλοι επιφανείας EXOCET, όμως η επιχειρησιακή ετοιμότητα για την τελευταία ΤΠΚ τοποθετείται τον Απρίλιο του 2022. Τελικά, το «ΒΛΑΧΑΚΟΣ» παραδόθηκε στις 10 Μαρτίου 2023!
Σε σχέση με τις έξι προηγούμενες ΤΠΚ της κλάσεως ΡΟΥΣΣΕΝ, ο ΒΛΑΧΑΚΟΣ ενσωματώνει σημαντικές διαφοροποιήσεις και βελτιώσεις σε συστήματα, μηχανές, χώρους ενδιαιτήσεως και φυσικά όπλα. To Πολεμικό Ναυτικό έχει σχεδιάσει βήματα σταδιακής ενσωματώσεως βελτιώσεων σε όλες τις μονάδες της κλάσεως, ξεκινώντας με την εγκατάσταση νέου αναβαθμισμένου λογισμικού για τις γενικές λειτουργίες του πλοίου.
