Στρατιωτικοί μεταφραστές τσέπης

Για πρώτη φορά στις αρχές της δεκαετίας του 1960, οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες NSA και CIA συνεργάστηκαν με στόχο την κατασκευή ενός συστήματος, που θα επέτρεπε την άμεση αξιολόγηση και αξιοποίηση των συνομιλιών που κατάφερναν να υποκλέψουν από τους σοβιετικούς αντιπάλους τους. Η κατασκευή ενός αξιόπιστου μηχανικού μεταφραστή αποτελεί ακόμη και σήμερα μία πραγματική τεχνολογική πρόκληση, αφού παρά την πρόοδο των ερευνών στον συγκεκριμένο τομέα τα αποτελέσματα προκαλούν συχνά ειρωνικά σχόλια και άφθονο γέλιο.

Οι εμπορικές εφαρμογές που αναλαμβάνουν τη μετάφραση κειμένων από και προς τα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά και ισπανικά κείμενα παράγουν συνήθως κατανοητό αλλά εξαιρετικά μπερδεμένο αποτέλεσμα, που σε αρκετές περιπτώσεις χάνει εντελώς το νόημά του και αποδεικνύεται μη αξιοποιήσιμο. Στην περίπτωση μετάφρασης ομιλίας και όχι απλά γραπτού λόγου οι δυσκολίες πολλαπλασιάζονται, αφού η ακρίβεια με την οποία τα σχετικά συστήματα κατανοούν το αρχικό κείμενο δεν έχει φθάσει ακόμη στο επιθυμητό επίπεδο. Για το λόγο αυτό, η τελειοποίηση των σχετικών εμπορικών εφαρμογών θα χρειασθεί ακόμη αρκετά χρόνια έρευνας και ανάπτυξης, πριν κυκλοφορήσουν στο εμπόρια υψηλής ακρίβειας μηχανικοί μεταφραστές.

Στρατιωτικές ανάγκες

Από την άλλη πλευρά, οι στρατιωτικές ανάγκες στο χώρο της μετάφρασης είναι αρκετά διαφορετικές και επιτρέπουν όχι μόνο την αισιοδοξία ότι τα σχετικά συστήματα θα παραχθούν στο άμεσο μέλλον, αλλά και ότι οι υπηρεσίες που θα προσφέρουν θα χαρακτηρίζονται από ένα μεγάλο βαθμό αξιοπιστίας. Οι μηχανικοί μεταφραστές τσέπης που αναπτύσσονται σήμερα για τον αμερικανικό στρατό, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κατά τη διάρκεια ειρηνευτικών αποστολών για την παροχή οδηγιών προς τον ντόπιο πληθυσμό, ενώ η έναρξη χρήσης τους σχεδιάζεται ήδη για το Ιράκ όπου το γλωσσικό εμπόδιο λόγω των τοπικών διαλέκτων είναι προς το παρόν αξεπέραστο.

Οι αξιωματούχοι των αμερικανικών Ειδικών Δυνάμεων στηρίζουν τις προσπάθειές τους πάνω στο εμπορικό προϊόν Phraselator, που δεν είναι τίποτα περισσότερο από έναν μονόδρομο αυτόματο μεταφραστή χειρός. Το μηχάνημα των 2.000 δολαρίων αναλαμβάνει τη μετάφραση 200.000 εντολών και ερωτήσεων από τα αγγλικά προς 30 συνολικά γλώσσες, στις οποίες περιλαμβάνονται τα αραβικά, κινεζικά, ρώσικα, pashto και dari. Επειδή η επικοινωνία δεν είναι αμφίδρομη, οι απαντήσεις δεν μπορούν να μεταφραστούν και για το λόγο αυτό, οι ερωτήσεις είναι διατυπωμένες έτσι ώστε ένα απλό ναι ή όχι να αρκεί για την απάντησή τους.

Το Phraselator μπήκε σε παραγωγή μετά το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου, ενώ δεκάδες συστήματα από τα 500 που παράχθηκαν συνολικά στάλθηκαν ήδη στο Αφγανιστάν. Από την άλλη πλευρά, το Audio Voice Translation Guide System, γνωστό και ως TONGUES, που αναπτύσσεται από την Lockheed Martin και το Carnegie Mellon University, υπόσχεται να μειώσει τους περιορισμούς του Phraselator παρέχοντας αμφίδρομη επικοινωνία. Αρχικά το σύστημα δοκιμάζεται σε βαλκανικές ειρηνευτικές αποστολές, αναλαμβάνοντας τη μετάφραση μεταξύ αγγλικών και σερβοκρατικών.

Γ.Ανδρουλάκης - 20 Οκτωβρίου 2002