Η επιστροφή των Ekranoplans

Τα προκαταρκτικά σχέδια ενός κολοσσιαίου μεταγωγικού αεροσκάφους που θα "γλυστράει" ελάχιστα μέτρα πάνω από την επιφάνεια των ωκεανών, αποκάλυψαν το 2002 οι ερευνητές της Boeing. Το πειραματικό αεροσκάφος που αναπτύσσουν τα ερευνητικά εργαστήρια Phantom Works, ονομάζεται Pelican Ultra Large Transport Aircraft (ULTRA) και εκμεταλλεύεται το αεροδυναμικό φαινόμενο "wing-in-ground effect". Με τον τρόπο αυτό, το αεροσκάφος θα μπορεί να εκτελέσει πτήσεις μόλις έξι μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, όπως οι πελεκάνοι που αποτέλεσαν την πηγή έμπνευσης για την ονομασία του.

Το Pelican ULTRA θα κινείται σε ένα στρώμα αέρα που θα μειώνει την οπισθέλκουσά του κατά 70% σε σχέση με τις συμβατικές σχεδιάσεις, με αποτέλεσμα τη δραματική μείωση της κατανάλωσης καυσίμων και κατά συνέπεια την αντίστοιχη αύξηση της ακτίνας δράσης του. Οι διαστάσεις του νέου αεροσκάφους είναι συντριπτικά μεγαλύτερες από οποιονδήποτε άλλο τύπο αεροσκάφους βρίσκεται σήμερα σε υπηρεσία, αφού το μήκος του ανέρχεται σε 152 μέτρα και το εκπέτασμα των πτερύγων ξεπερνά τα 109 μέτρα. Οι διαστάσεις αυτές, που μπορούν να συγκριθούν με γήπεδο ποδοσφαίρου, είναι σχεδόν διπλάσιες σε σχέση με το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα αεροσκάφος στον κόσμο, το ρωσικό Antonov 225.

Το Pelican ULTRA έχει σχεδιαστεί για την εκτέλεση μακράς ακτίνας, υπερατλαντικών μεταφορικών αποστολών και σύμφωνα με τα σχέδια της Boeing θα μπορεί να μεταφέρει περίπου 1400 τόνους φορτίου, επίδοση πέντε φορές μεγαλύτερη από του Antonov, σε αποστάσεις που θα ξεπερνούν τα 16.000 χιλιόμετρα. Οι απίστευτες επιδόσεις του οφείλονται αποκλειστικά στο αεροδυναμικό φαινόμενο "wing-in-ground effect", που συμβαίνει σε ύψος ίσο με το 10% έως 25% του πλάτους των πτερύγων του αεροσκάφους. Την πρόωση του γιγαντιαίου μεταγωγικού αεροπλάνου θα αναλάβουν κινητήρες turboprop προηγμένης τεχνολογίας, ενώ για την προσγείωσή του θα απαιτηθούν 38 συστήματα προσγείωσης με 76 συνολικά ελαστικά, που θα αναλάβουν την ισοκατανομή του τεράστιου βάρους του.

Τα σχέδια της Boeing ουσιαστικά αντιγράφουν τα αεροσκάφη Ekranoplan που ανέπτυξε η Σοβιετική Ένωση τη δεκαετία του 1960, κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, τα οποία θα χρησιμοποιούνταν για την μεταφορά φορτίων και την εκτόξευση πυραύλων κυρίως στην Κασπία θάλασσα. Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αυτού του είδους των αεροσκαφών, που πρωτοεμφανίστηκαν σε κατασκοπευτικές δορυφορικές φωτογραφίες, είναι το LUN των 400 τόνων, που παραμένει ημιτελές μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και την διακοπή της χρηματοδότησής του.

Σε αντίθεση με τη σοβιετική σχεδίαση, το Pelican ULTRA της Boeing θα μπορεί επίσης να ταξιδεύσει πάνω από το έδαφος σε συμβατικά ύψη της τάξεως των 6.000 μέτρων ή και περισσότερο, γεγονός που αυξάνει την ευελιξία του αλλά ταυτόχρονα και την κατανάλωση καυσίμων που επανέρχεται στα παραδοσιακά, υψηλά επίπεδα. Σύμφωνα με τον John Skorupa, senior manager στην ανάπτυξη στρατηγικών αεροσκαφών για το ερευνητικό εργαστήριο Advanced Airlift and Tankers της Boeing, "το ύψος πτήσης θα προσαρμόζεται ανάλογα με την κατάσταση της θάλασσας και όποτε παρατηρούνται τρικυμίες το αεροσκάφος θα μπορεί εύκολα να ανέλθει σε μεγαλύτερα ύψη και να συνεχίσει την αποστολή του".

Γ.Ανδρουλάκης - 20 Δεκεμβρίου 2002