Ελικόπτερο UH-60M Black Hawk

Στις 31 Μαρτίου 2023, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας υπέγραψε την εισήγηση του ΓΕΕΘΑ για την προμήθεια 24+11 ελικοπτέρων Blackhawk αποκλειστικά για την Αεροπορία Στρατού, στέλνοντας στις ΗΠΑ το LOR for LOA (Δεσμευτική Επιστολή Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος).

Η απάντηση των Αμερικανών στο ελληνικό έγγραφο ενδιαφέρον ήρθε ακριβώς εννέα μήνες μετά, με τη μορφή LOR για 35 ελικόπτερα τύπου UH-60M Black Hawk. Η Υπηρεσία για την Άμυνα και την Ασφάλεια (Defense Security Cooperation Agency), η αρμόδια διεύθυνση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τα εξοπλιστικά προγράμματα, ενέκρινε το σχετικό αίτημα και ενημέρωσε την Ελλάδα ότι το κόστος υπολογίζεται στα 1.207.475.402 δολάρια, δηλαδή 1.149.200.000 ευρώ. H LOA GR-B-XOZ φέρει ημερομηνία 21 Δεκεμβρίου 2023, δηλαδή εκδόθηκε έξι ημέρες μετά την έγκριση της πιθανής πωλήσεως από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ και αφού πρώτα ενημερώθηκε στις 19 Δεκεμβρίου το Κονγκρέσο.

ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Μήκος/Πλάτος/Ύψος15,27/2,36/5,13 μ
Διάμετρος στροφείων16,36/3,35
Βάρος (κενό)5,675 τόνοι
Βάρος (μέγιστο) 9,979 τόνοι
Επιχειρησιακή οροφή5.800 μέτρα
Εμβέλεια590 χιλιόμετρα
Ταχύτητα (μέγιστη/επιχειρησιακή)294 χαω / 282 χαω
Αρχικός ρυθμός ανόδου8,36 μ/δ
Κινητήρας2 × General Electric T700-GE-701C/D turboshaft, 1.994 ίπποι (1,487 kW)

Η συμφωνία αφορά σε διακρατική συμφωνία μέσω της διαδικασίας FMS (Foreign Military Service) και η χρονική διάρκεια του προγράμματος ανέρχεται σε 7 έτη. Εφόσον η υλοποίηση ξεκινήσει το 2024 με την ανάθεση συμβάσεως, τότε η LOA προβλέπει ανά έτος αποδέσμευση πιστώσεων ως εξής:

  • 2024: 320.000.000 ευρώ
  • 2025: 210.000.000 ευρώ
  • 2026: 170.000.000 ευρώ
  • 2027: 175.000.000 ευρώ
  • 2028: 115.000.000 ευρώ
  • 2029: 81.000.000 ευρώ
  • 2030: 78.200.000 ευρώ

Περιεχόμενο της σύμβασης

Τα ελικόπτερα παραλαμβάνονται στη βασική διαμόρφωση (“Green”), αλλά πλήρη σε εξοπλισμό ως ελικόπτερα γενικής χρήσεως (Utility) και προορίζονται να αντικαταστήσουν τα UH-1 Huey. Το κόστος των 35 ελικοπτέρων ανέρχεται σε 860.000.000 ευρώ και χαρακτιρίζεται ως συμφέρον καθώς εξασφαλίστηκε η συμμετοχή της Ελλάδας στην πολυετή σύμβαση (Multi Year X) που ανέθεσε ο Στρατός των ΗΠΑ.

Από πλευράς εξοπλισμού, δεν περιλήφθηκε σύστημα μεταφοράς εξωτερικών φορτίων, όμως μπορεί να γίνει μελλοντική προμήθεια. Αντίθετα, περιλήφθηκε μια σειρά συστημάτων, που προσδίδουν τακτική ευελιξία στις αποστολές, όπως ενδεικτικά:

  • Συλλογές Εκκενώσεως Απωλειών (CASEVAC) των δύο πτυσσόμενων φορείων και ιατρικού σάκκου
  • Συλλογές Συστημάτων Διπλών Φορείων Ασθενούς (DPLS) για χρήση με βαρούλκο
  • Συλλογές Βαρούλκου Διασώσεως με συνοδεύοντα εξοπλισμό
  • Συλλογές Συστήματος Καταρριχήσεως/ Απαγκιστρώσεως Fast Rope (FRIES)
  • Συλλογές Συστήματος Εσωτερικής Βοηθητικής Δεξαμενής Καυσίμου (IAFTS)

Ως προς το ηλεκτρονικό σύστημα αυτοπροστασίας, περιλαμβάνεται σύστημα Αντιμέτρων Υπερύθρων AN/ALQ-144A(V)1 IRCM, δέκτες προειδοποιήσεως ραντάρ AN/APR-39A(V)4 RWR, δέκτες προειδοποιήσεως λέιζερ AN/AVR-2B(V) και Κοινό Σύστημα Προειδοποιήσεως Πυραύλου AN/AAR-57(V)3 CMWS Gen 3. Έχει, δε, προβλεφθεί η προμήθεια επιπλέον αριθμών συλλογών, προκειμένου σε περίπτωση βλαβών να υπάρχει ευχέρεια αντικαταστάσεως.

Η αρχική περίοδος τεχνικής υποστήριξης περιλαμβάνει τα 2 πρώτα χρόνια από την απόκτηση τους, με το κόστος να φτάνει τα 125.000.000 ευρώ. Παράλληλα, αναμένεται να υπογραφεί ξεχωριστή συμφωνία FOS για την εν συνεχεία υποστήριξη διάρκειας 7 ετών, η οποία θα αγγίζει συνολικά τα 70.000.000 ευρώ. Η διαφορά στο κόστος οφείλεται στην συμπερίληψη των ειδικών εργαλείων και υποδομών που προμηθεύεται άπαξ η Αεροπορία Στρατού, τα οποία επιβαρύνουν μόνο την αρχική σύμβαση υποστήριξης.

Η σύμβαση περιλαμβάνει επίσης μία αρχική προμήθεια πυρομαχικών ύψους 10.000.000 ευρώ και κόστος εκπαιδεύσεως που ανέρχεται σε 40.000.000 ευρώ (αφορά σε ιπτάμενους και τεχνικούς). Η υποστήριξη των Black Hawk έχει το πλεονέκτημα του κοινού τύπου κινητήρα (T700-GE-701D) με των επιθετικών ελικοπτέρων Apache, όσο και των S-70 Aegean Hawk του Πολεμικού Ναυτικού. Τέλος, κοινά είναι τα όπλα (αντιαρματικοί πύραυλοι και ρουκέτες) με των Apache και των Kiowa Warrior.

Παρουσίαση ελικοπτέρου

Το Black Ηawk είναι ένα ελικόπτερο μέσης μεταφορικής ικανότητας που δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Το πρωτότυπο πέταξε τον Οκτώβριο του 1974 και δύο χρόνια αργότερα, το 1976, αναδείχθηκε νικητής του διαγωνισμού UTTAS (Utility Tactical Transport Aircraft System), προς αντικατάσταση του Huey. Εντάχθηκε σε υπηρεσία στον Στρατό των ΗΠΑ κωδικοποιημένο ως UH-60A το 1979 και από τότε συνεχίζει να εξελίσσεται.

Το δικινητήριο, πολλαπλών αποστολών ελικόπτερο έχει χρησιμοποιηθεί σε δεκάδες πολεμικές αποστολές και είναι χαρακτηριστικό ότι το 84% των αποστολών με ελικόπτερα σε Αφγανιστάν και Ιράκ πραγματοποιήθηκαν με UH-60M Black Hawk. Σύμφωνα τις σχετικές ενημερώσεις, η επιχειρησιακή διαθεσιμότητα ξεπερνά το 92%, ενώ ενδιαφέρον είναι ότι μπορεί να πετάξει με ασφάλεια για μισή ώρα έχοντας χάσει τα λιπαντικά του συστήματος μετάδοσης της κίνησης. Τα ελικόπτερα είναι πλήρως ψηφιοποιημένα και μπορούν να μεταφερθούν από αέρος με την αφαίρεση των πτερυγίων των στροφείων.

To 1989 εμφανίστηκε η βελτιωμένη έκδοση UH-60L, που φέρει ισχυρότερους κινητήρες T700-GE-701C/D, νέα πτερύγια κύριου στροφείου ευρείας χορδής, νέο κύριο κιβώτιο μετάδοσης της κίνησης μεγαλύτερης αντοχής, νέο σύστημα μετάδοσης ισχύος και ελέγχου πτήσης, καθώς και νέα άτρακτο ουράς με νέο οριζόντιο σταθερό πτερύγιο και αποσβεστήρες κραδασμών. Στη νέα έκδοση εγκαταστάθηκε επίσης σύστημα περιορισμού του υπέρυθρου ίχνους (HIRSS – Hover IR Suppression System) και γάντζος ανάρτησης εξωτερικών φορτίων με ικανότητα ανύψωσης βάρους 9000 λιβρών.

Το 2007, η έκδοση -L αντικαταστάθηκε από το UH-60M. Η βασική διαφορά της τελευταίας έκδοσης παραγωγής εντοπίζεται στα ηλεκτρονικά του θαλάμου διακυβέρνησης και τον εξοπλισμό ελέγχου πτήσης και αποστολής.

Σε ελληνική υπηρεσία

Από τα 24 ελικόπτερα, τα 20 προορίζονται για την άμεση αντικατάσταση των 56 γερασμένων UH-1H Huey της Αεροπορίας Στρατού. Τα μονοκινητήρια Huey αποκτήθηκαν το 1969 και οι διαθεσιμότητές τους είναι πλέον ιδιαίτερα χαμηλές εξαιτίας της αδυναμίας υποστήριξης. Με την προμήθεια αυτή, η Αεροπορία Στρατού εξοπλίζει ένα Τάγμα Ελικοπτέρων Αεροπορίας Στρατού (ΤΕΑΣ) δυνάμεως 20 ελικοπτέρων.

Τα υπόλοιπα 4 ελικόπτερα θα είναι διαμορφώσεως Ειδικών Επιχειρήσεων και θα ενταχθούν στην Μονάδα Αεροπορικών Ειδικών Επιχειρήσεων (ΜΑΕΕ) της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων του ΓΕΕΘΑ. Στην τελική τους μορφή, τα ελικόπτερα των Ειδικών Επιχειρήσεων σε διαμόρφωση «Assault» θα διαθέτουν πολυβόλα Μ-134 Minigun των 7,62 χιλιοστών με ρυθμό βολής από 2.000 έως 6.000 σφαίρες ανά λεπτό, πακέτο αυτοπροστασίας με αντίμετρα και σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης, καθώς και κατάλληλη θωράκιση ώστε να επιχειρούν σε περιβάλλον αυξημένων απειλών. Θα έχουν, ακόμη, την απαραίτητη εγκατάσταση για να φέρουν ρουκέτες και αντιαρματικούς πυραύλους Hellfire.

Τα παραπάνω σημαίνουν ότι ο στόλος των Black Hawk, πέραν των τυπικών έργων για αεροκίνητες επιχειρήσεις, θα μπορεί να υποστηρίζει επιχειρήσεις Διάσωσης, εκκενώσεως απωλειών (CASEVAC) και Ειδικές Επιχειρήσεις, με επάρκεια εξοπλισμού.

Ηλεκτρολόγος Δημήτρης Ανθής