Πολεμικό Ναυτικό - Ειδικές επιχειρήσεις
Ανήκοντας στην ευρύτερη κατηγορία των επιθετικών επιχειρήσεων, οι Αμφίβιες Επιχειρήσεις εξαπολύονται με τη μεγαλύτερη δυνατή ισχύ από τη θάλασσα με ναυτικές και αποβατικές δυνάμεις, προς μία εχθρική ή καταληφθείσα από τον εχθρό ακτή με την υποστήριξη των απαιτούμενων αεροπορικών δυνάμεων. Σκοπός τους είναι η εγκατάσταση στρατευμάτων στην ακτή, με σκοπό τη διεξαγωγή χερσαίων επιχειρήσεων για κατάληψη ή ανακατάληψη εδαφών, τη δημιουργία προωθημένης βάσης ή την απαγόρευση χρήσης της περιοχής και των εγκαταστάσεών της. Παρόμοια χαρακτηριστικά παρουσιάζει η επιχείρηση της Ταχείας Ενίσχυσης Νήσου, με σκοπό την επείγουσα αποστολή και αποβίβαση χερσαίων δυνάμεων σε ακτή φίλιου νησιού που απειλείται ή δέχεται επίθεση.
| ΑΝΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ | ΜΟΝΑΔΕΣ | ΣΧΟΛΙΑ |
|---|---|---|
| SuperTermoli (ST) 60 | 1 | 2021 - ΣΑΠ |
| ΑΓΗΝΩΡ | 1 | 2021 |
| Ρ-51 ΩΚΥΑΛΟΣ | 1 | 2014 - ΣΑΠ-ΤΑ |
| Mk V | 4 | 1995 - ΣΑΠ-ΤΜ |
SuperTermoli (ST) 60
Η SuperTermoli είναι μια εταιρεία κατασκευής σκαφών μεγάλης ταχύτητας με έδρα την Καλλιθέα Αττικής. Το σκάφος ST 60 είναι εξαιρετικά γρήγορο και ανάλογα με τους εγκαταστημένους κινητήρες μπορεί να φτάσει σε τελική ταχύτητα πάνω από 59 κόμβους (τα νεότερα μοντέλα) και να μεταφέρει έως και 20 άτομα για ειδικές αποστολές. Αξίζει να σημειωθεί ότι το SuperTermoli ήταν το τυπικό κύτος που χρησιμοποιούσαν οι λαθρέμποροι, και ονομάστηκε έτσι επειδή ήταν η βελτιωμένη έκδοση του Termoli. Δύο ST60 που χρησιμοποιήθηκαν από εμπόρους κατασχέθηκαν από την Ελληνική Ακτοφυλακή και παραδόθηκαν στο Ναυτικό για χρήση από τις Ειδικές Δυνάμεις το 2003.
Τα γενικά χαρακτηριστικά του ST60 είναι συνολικά μήκος 18,6m, μέγιστη δέσμη 3,4m, βύθισμα 1m και μέγιστο ύψος 2,8. Το εκτόπισμα ανέρχεται σε περίπου 16t και με πλήρες φορτίο άνω των 25t. Από τα δύο σκάφη που κατασχέθηκαν, το ΣΑΠ 10 χρειαζόταν πλήρη ανακαίνιση με νέους κινητήρες, ραντάρ, εργαλεία μείωσης θαλάσσης κλπ. Το κόστος επιστροφής του πλοίου σε ενεργό υπηρεσία τελικά κρίθηκε υπερβολικά υψηλό, σχεδόν παρόμοιο με το κόστος αγοράς ενός νέου. Αντίθετα, το ΣΑΠ 11, βρισκόταν σε πολύ καλή κατάσταση και χρειάζεται μόνο νέους κινητήρες και αναβάθμιση στο κύτος, ενώ έλαβε και κάποιες επιπλέον αναβαθμίσεις. Παρόλα αυτά, το σκάφος αναμένει από τον Δεκέμβριο του 2020 την προμήθεια και εγκατάσταση των νέων κινητήρων 4 x FPT 650HP ή 2 x MAN 1300HP.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα δύο σκάφη μεταξύ άλλων ηλεκτρονικών, ήταν εξοπλισμένα με ένα ζευγάρι ραντάρ πλοήγησης, ενώ ο οπλισμός αποτελούταν από ένα βαρύ πολυβόλο σε μια ειδική βάση στην πρύμνη (σε μια εξαιρετικά ασταθή και δυσάρεστη θέση), με τον πυροβολιτή πλήρως εκτεθειμένο. Το σκάφος ΣΑΠ 11 έλαβε νέα ραντάρ πλοήγησης από τη SIMRAD, νέες βάσεις σε κάθε πλευρά του σκάφους στον πίσω τομέα, ενώ η βάση στην πρύμνη αφαιρέθηκε προς όφελος ενός νέου πυροβόλου σε ειδικά σχεδιασμένη θέση μέσα στη γάστρα, ώστε ο πυροβολιστής να είναι μερικώς προστατευμένος.
Εξωτερικά, στην ημι-κλειστή καμπίνα, υπάρχουν δύο (2) θέσεις για το πλήρωμα, τέσσερις (4) Spartan Mil. και τέσσερα (4) Jockey Mil. καθίσματα ανάρτησης για τους επιβάτες, ενώ στο κάτω κατάστρωμα υπάρχει χώρος WC και χώρος για φορτίο. Με τις αλλαγές αυτές, το εκτόπισμα αυξήθηκε σε πάνω από 25t. Το Ναυτικό θέλει να εξπλίσει το σκάφος με τέσσερις κινητήρες FPT 650HP ο καθένας ή δύο (2) MAN των 1300HP ο καθένας.
ΩΚΥΑΛΟΣ
To ΠΝ ανέπτυξε το Πρόγραμμα «ΩΚΥΑΛΟΣ» («Ωκύαλος Nαυς» σημαίνει σκάφος που πλέει ταχέως στη θάλασσα, το σκάφος του Οδυσσέα), που αποτελεί το πρώτο ΣΑΠ-ΤΑ για τη διεξαγωγή ειδικών επιχειρήσεων σε ολόκληρη την έκταση του θεάτρου επιχειρήσεων. Το συνολικό μήκος ανέρχεται σε 15μ, το βάρος σε 11.000 κιλά, το πλήρωμα σε 14 άτομα, η μέγιστη ταχύτητα σε 50-55 κόμβους και η εκτιμώμενη ακτίνα ενεργείας σε περίπου 300 νμ. Το σκάφος είναι κατασκευασμένο από αλουμίνιο και διαθέτει σύγχρονο εξοπλισμό, όπως το ρομποτικό σύστημα έδρασης, κίνησης, κατεύθυνσης, τηλεχειρισμού και σκόπευσης, για πυροβόλο έως 0,50 cal (τύπου Browning).
Το σύστημα πρόωσης αποτελείται από 2 κινητήρες Volvo Penta D11-67 και ο λοιπός εξοπλισμός περιλαμβάνει συσκευή RADAR ναυτιλίας SIMRAD SCANNER 4G, πομποδέκτη VHF SIMRAD RS12, αναμεταδότη AIS SIMRAD, δέκτη GPS SIMRAD GS25, χαρτογραφικό plotter SIMRAD NSS με χάρτες Ελλάδος / Αιγαίου, πυξίδα SIMRAD FC40, βυθόμετρο AIRMAR P319, θερμική κάμερα FLIR M-618CS (CLOSED 10) ή M-324XP (ΟPEN 14), προβολέα ερεύνης, φανούς ναυσιπλοΐας
Ο σχεδιασμός και η κατασκευή του έγινε αποκλειστικά για τις επιχειρησιακές ανάγκες των ειδικών δυνάμεων και το έργο ανέλαβαν μόνο ελληνικές εταιρείες. Το κόστος για τη ναυπήγηση του σκάφους εκτιμάται περίπου στις 500.000 ευρώ και χρηματοδοτήθηκε από την εταιρεία FULGOR Α.Ε. που δραστηριοποιείται στον κλάδο παραγωγής καλωδίων. Η κατασκευή του έγινε από την εταιρεία Ν. ΜΠΟΥΛΕΛΑΚΗΣ ΑΕΒΕ, ενώ τη ρομποτική βάση έδρασης του οπλικού συστήματος την κατασκεύασε και τη διέθεσε η εταιρεία SOUKOS ROBOTS.
| ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ | ΜΟΝΑΔΕΣ | ΤΥΠΟΣ | ΣΧΟΛΙΑ |
|---|---|---|---|
| VIKING Norsafe Munin S1200 Armored | 41 | S1200 Armored | Παραλαμβάνονται |
| VIKING Norsafe Munin S1200 Tactical | 1 | 2019 ; | |
| RIB NSW | 6 | 2022 | |
| Rafnar 1100 | 3 | Cabin Bulletproof | 2020 |
| Oceanic Stealth 120AB | 3 | Oceanic Stealth 120AB | 2020 |
| Magna 960RIB Mk IV | 2 | 2022 | |
| Magna 960RIB Mk III | 2 | Αντικαθίστανται | |
| Magna 960RIB Mk II | 21 | 2000 - Αντικαθίστανται | |
| Magna 960RIB Mk I | 18 | 1999 - Αντικαθίστανται |
RIB NSW
Η αμερικανική United States Marine Inc. (USMI) ανέλαβε το πρόγραμμα προμήθειας 6 Σκαφών Άκαμπτης Γάστρας Ναυτικού Ειδικού Πολέμου 11 μέτρων RIB NSW, που χρηματοδοτήθηκε από κονδύλια βάσει νόμου περί Δημιουργίας Ικανότητος Συνεργάτου. Την σύμβαση ανέθεσε η Διοίκηση Ναυτικών Συστημάτων Θαλάσσης του Ναυτικού των ΗΠΑ και περιέλαβε 6 συσκευές FLIR, ανταλλακτικά και τεχνική βοήθεια. Οι εργασίες ναυπηγήσεως των σκαφών ολοκληρώθηκαν τον Μάιο του 2022, οπότε και διατέθηκαν στην Διοίκηση Υποβρυχίων Καταστροφών και ΜΥΑ / ΛΣ. Το NSW RIB επανδρώνεται από 3μελές πλήρωμα, ενώ μπορεί να μεταφέρει ομάδα 8-10 ανδρών.
Τα σκάφη θα χρησιμοποιηθούν σε αποστολές νηοψιών από προσωπικό της ΔΥΚ, η στενή συνεργασία των οποίων με τις αμερικανικές δυνάμεις διευκολύνεται με την χρηση σκαφών ιδίου τύπου. Τα NSW RIB έχουν μήκος 11 μέτρα, μέγιστο πλάτος 3,2 μέτρα, μέγιστο βύθισμα 90 εκ. και επιχειρησιακό βύθισμα 50 εκ, με το εκτόπισμα να ανέρχεται σε 8.165 κιλά. Διαθέτουν δύο πετρελαιοκινητήρες που κινούν δύο συστήματα υδροπροώσεως (hydrojet) KaMeWa FF280, επιτυγχάνουν μέγιστη ταχύτητα άνω των 40 κόμβων και ταχύτητα ταξιδιού άνω των 30 κόμβων. Οι δεξαμενές καυσίμου είναι χωρητικότητας 180 γαλονιών και εξασφαλίζουν αυτονομία μεγαλύτερη των 200 ν.μ. ανάλογα με την ταχύτητα. Στην πλώρη και στην πρύμνη, υπάρχουν δύο βάσεις – έστορες για την εγκατάσταση είτε βαρέων πολυβόλων των 12,7 mm, είτε πολυβόλων των 7,62 mm.
Motomarine Magna 960RIB Invader
Η πρώτη παρτίδα των 18 σκαφών Magna 960RIB παραγγέλθηκε το 1998 και οι παραδόσεις από την Motomarine ξεκίνησαν τον Φεβρουάριο του 1999. Αυτά τα σκάφη ήταν εξοπλισμένα με δύο ενσωματωμένους / εξωλέμβους κινητήρες Mercruiser Bravo GM502B 502hp και ραντάρ πλοήγησης Raymarine. Το 2000 ακολούθησε νέ απαραγγελία 14 σκαφών που φέρουν τους ίδιους κινητήρες, αλλά νεότερο ραντάρ πλοήγησης Raymarine. Τα σκάφη της πρώτης παρτίδας χαρακτηρίζονται ανεπίσημα ως Magna 960RIB Mk I, ενώ αυτά της δεύτερης παρτίδας, Magna 960RIB Mk II.
Η πλειονότητα των σκαφών παραδόθηκε στις Αμφίβιες Ειδικές Δυνάμεις, ενώ ένας μικρός αριθμός τοποθετείται στο Εκπαιδευτικό Κέντρο Ειδικών Δυνάμεων στη Νέα Πέραμο (Μεγάλο Πεύκο) για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Άλλα επτά (7) σκάφη Magna 960RIB Mk II αποκτήθηκαν για τη μεταφορά ομάδων πεζικού των ομάδων άμεσης παρέμβασης των νησιών. Σε αυτήν την περίπτωση, τα σκάφη λειτουργούν από το Σώμα Μηχανικών.
Το Magna 960RIB έχει μήκος 9,58m και πλάτος 3,28m με ύψοςο 0,65m. Συνήθως έχει πλήρωμα τριών ατόμων (πηδάλιο, πλοηγός, πολυβόλο) και μπορεί να μεταφέρει έως και δώδεκα άτομα που κάθονται σε σταθερά καθίσματα τύπου σέλας, τοποθετημένα σε τρεις παράλληλες σειρές στον ανοιχτό χώρο πίσω από το τιμόνι του πλοίου. Το πλήρες εκτόπισμα είναι 4,6 τόνοι, ενώ τα σκάφη μπορούν να αναπτύξουν μέγιστη ταχύτητα 55 κόμβων (48 κόμβοι με πλήρες φορτίο) σε Κατάσταση Θαλάσσης 4. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στη μείωση του ψεκασμού και της πλευρικής / κατακόρυφης επιτάχυνσης, ενώ τα αντικραδασμικά καθίσματα επιτρέπουν την μείωση της κόπωσης του προσωπικού. Διαθέτει ακτίνα δράσης 150νμ και επομένως μπορεί να διεισδύσει σε εχθρικά νερά, με την υποστήριξη εμπρόσθιου βαρύ πολυβόλου Browning M2HB 12,7 mm και FN MAG 7,62 mm. Η πλοήγηση του πλοίου υποβοηθείται από στρατιωτικό GPS και ραντάρ πλοήγησης.
Με βάση συμπεράσματα και παρατηρήσεις από τη χρήση σκαφών, αναπτύχθηκαν δύο νεότερες εκδόσεις του Magna 960RIB, οι οποίες ενσωματώνουν διάφορες βελτιώσεις, καθώς και μια εντελώς νέα σουίτα εξοπλισμού ηλεκτρονικής πλοήγησης, συμπεριλαμβανομένου του νέου ραντάρ Simrad. Αυτά είναι τα Magna 960RIB Mk III και Mk IV. Η διαφορά μεταξύ τους είναι ότι το Mk III διαθέτει δύο εξωτερικούς κινητήρες Mercury Verado-300V8 (προκειμένου να δοκιμάσει εάν προσφέρουν πιο οικονομική χρήση και συντήρηση σε σύγκριση με το ενσωματωμένο) ενώ το Mk IV διαθέτει δύο εσωτερικούς / εξωτερικούς κινητήρες Volvo Penta D6AQ. Παραδόθηκαν δύο (2) σκάφη από κάθε έκδοση, αλλά δεν υπήρξε συνέχεια με πρόσθετες παραγγελίες.
Αν και δεν είναι ευρέως γνωστό, εκτός από τον Ελληνικό Στρατό, ένας άλλος χρήστης του Magna 960RIB είναι το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό (Πολεμικό Ναυτικό), το οποίο απέκτησε δύο σκάφη Mk III με εξωλέμβιους κινητήρες, για τις ανάγκες του NMIOTC / ΚΕΝΑΠ (Κέντρο Ναυτικής Διαδικασίας Ναυτικής Διαδικασίας του ΝΑΤΟ) στον κόλπο της Σούδας της Κρήτης.
Αρκετά από τα σκάφη Magna 960RIB έχουν υποστεί διάφορες τροποποιήσεις και μικρές βελτιώσεις από καιρό σε καιρό (π.χ. εγκατάσταση πτυσσόμενης τέντας για βασική προστασία του πηδαλιούχου και του πλοηγού από τα στοιχεία της φύσης, εγκατάσταση δύο επιπλέον πλευρικών κιγκλιδωμάτων για πολυβόλα 7,62 mm ένα μικρό αριθμό σκαφών, τροποποίηση της βάσης για το βαρύ πολυβόλο 12,7 σε 32 σκάφη, ώστε να μπορούν να λάβουν ένα αυτόματο εκτοξευτή χειροβομβίδων Heckler & Koch GMG 40mm και άλλα). Πιο πρόσφατα, ένα ευρύτερο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού έχει αρχίσει να εφαρμόζεται σε όλα τα σκάφη, συμπεριλαμβανομένης της γενικής επιθεώρησης και ανακατασκευής κύτους και κινητήρων και η εγκατάσταση νέου ραντάρ πλοήγησης Raymarine σε συνδυασμό με το FLIR σε έναν νέο μικρό ιστό.
Oceanic Stealth 120AB
Τα πρώτα 2 Oceanic Stealth 120AB αποκτήθηκαν μέσω δωρεάς του εφοπλιστή Αθανασίου Μαρτίνου, με το τρίτο σκάφος να παραλαμβάνεται το 2020 με συνολικό κόστος € 393.000 που περιλαμβάνει 7 χρόνια FOS. Είναι σκάφος κλειστού τύπου, με 3 εξωλέμβιους κινητήρες Mercury των 300 ίππων. Η μέγιστη ταχύτητα ξεπερνά τους 50 κόμβους και στο εσωτερικό της καμπίνας μεταφέρονται 8 καταδρομείς, ενώ εξωτερικά προς την πρύμνη, υφίστανται καθίσματα τύπου “σέλας” για άλλους 6. Φέρουν έστορα στην πλώρη και άλλους δύο πλευρικώς στην πρύμνη, για τοποθέτηση πολυβόλων και πολυβόλων βομβίδων.
