Φρεγάτα κλάσης MEKO 200HN (Ύδρα)

Οι φρεγάτες κλάσεως MEKO 200 της Blohm & Voss είναι από τα πιο επιτυχημένα και αποδοτικά σχέδια σκαφών, με 29 σκάφη σε χρήση σε 6 διαφορετικές χώρες στον κόσμο. Η ανάπτυξή τους άρχισε στο τέλος της δεκαετίας του '70 με στόχο την παραγωγή φρεγατών μεγάλων δυνατοτήτων και χαμηλού κόστους για τη διεθνή αγορά, οι οποίες θα μπορούσαν να εξοπλιστούν με μια μεγάλη ποικιλία ηλεκτρονικών, προωθητικών και οπλικών συστημάτων, ανάλογα με τις ανάγκες του πελάτη.

ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Πλήρωμα	189
Εκτόπισμα	3.200
Διαστάσεις	117 x 14,8 x 4,1 μέτρα
Ταχύτητα	31 κόμβοι
Αυτονομία	4.100 ναυτικά μίλια με ταχύτητα 16 κόμβων
Πρόωση	δύο αεροστρόβιλοι General Electric LM 2500-30 απόδοσης 60.656 ίππων, δύο ντίζελ MTU 20V956 ΤΒ82 απόδοσης 10.400 ίππων, 2 έλικες
Ηλεκτρονικός εξοπλισμός	ραντάρ επιφανείας/αέρας MW08, επιφανείας DA08, ελέγχου πυρός 2 STIR 180, σόναρ τρόπιδας Westinghouse DE1160HM, συρόμενο σόναρ DE1160VDS, ESM/ECM Argo AR700/APECS, σύστημα εκτόξευσης αναλωσίμων Mk36 SRBOC, σύστημα παραπλάνησης τορπιλών Nixie ΑΝ/SLO-25, σύστημα διαχείρισης μάχης STACOS Mod2
Οπλισμός	πυροβόλο Mk45 Mod2A των 127 χιλ./54 διαμετρημάτων, εκτοξευτής Mk48 Mod2 VLS με 16 βλήματα RIM7Μ Sea Sparrow, 2x4 κάνιστρα Mk141 βλημάτων RGM-84 Harpoon, δύο Phalanx Mk15 CIWS των 20 χιλ., δύο τριπλοί τορπιλοσωλήνες Mk32 Mod 5 των 324 χιλ., ένα ελικόπτερο 5-70Β6 Aegean Hawk

ΟΝΟΜΑ	ΚΑΘΕΛΚΥΣΗ	ΣΕ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
F452 ΥΔΡΑ	25/06/1991	12/11/1992
F453 ΣΠΕΤΣΕΣ	09/12/1993	24/10/1996
F454 ΨΑΡΑ	20/12/1994	30/04/1998
F455 ΣΑΛΑΜΙΣ	15/03/1996	16/12/1998

Στα μέσα της δεκαετίας του '80 το Πολεμικό Ναυτικό αποφάσισε την προμήθεια 4 σύγχρονων φρεγατών και η τελική επιλογή του τύπου MEKO 200HN ανακοινώθηκε στις 18 Απριλίου 1988. Στις 10 Φεβρουαρίου 1989 υπογράφτηκε η σύμβαση με την κοινοπραξία των γερμανικών εταιριών Blohm + Voss AG (B+V) και Thyssen Rheinstahl Technik για τη ναυπήγηση του πρώτου πλοίου σε γερμανικά ναυπηγεία, ενώ τα υπόλοιπα τρία ναυπηγήθηκαν στην Ελλάδα με την παροχή υλικών και υπηρεσιών από την κοινοπραξία.

Το κόστος της σύμβασης για τις 4 φρεγάτες ανήλθε σε 1.034.000.000 γερμανικά μάρκα, εκ των οποίων τα 100.000.000 καλύπτονται από δωρεάν οικονομική βοήθεια της Γερμανικής Κυβέρνησης, ενώ για τα υπόλοιπα εξασφαλίστηκε τραπεζικό δάνειο. H απόκτηση συστημάτων και εξοπλισμού από τις ΗΠΑ πρόσθετου κόστους 300.000.000 δολαρίων περίπου χρηματοδοτήθηκε από διαθέσιμες πιστώσεις FMF, ενώ η σύμβαση που υπέγραψε το ΠΝ με τα Ελληνικά Ναυπηγεία στις 10 Μαϊου 1989 καλύπτει τις εγχώριες δαπάνες του προγράμματος ύψους 34.200.000.000 δραχμών. Έτσι το συνολικό κόστος έφθανε τα 1.232.000.000 δολάρια και η επιβάρυνση του Ελληνικού Δημοσίου τα 1.170.000.000 δολάρια μετά την αφαίρεση της γερμανικής δωρεάν βοήθειας. Τέλος η Γερμανική κοινοπραξία δεσμεύθηκε για την υλοποίηση αντισταθμιστικών ωφελημάτων (offsets) ύψους 672.000.000 μάρκων, καλύπτοντας το 72% της ελληνικής δαπάνης. Από αυτά, τα 302.000.000 μάρκα αφορούν στον αμυντικό τομέα.

Σε ελληνική υπηρεσία

Η παράδοση της πρώτης φρεγάτας MEKO 200HN (F452 ΥΔΡΑ) αποτέλεσε ιστορικό γεγονός, καθώς ήταν η πρώτη μονάδα στόλου που ναυπηγήθηκε ειδικά για το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό μετά τα αντιτορπιλικά ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ I και ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ, τα οποία παραδόθηκαν το 1939. Το ακρωνύμιο MEKO προέρχεται από την έκφραση MEhrzweck KOmbination που σημαίνει Συνδυασμός Πολλαπλών Χρήσεων και αποτελεί σήμα κατατεθέν της σειράς τυποποιημένων πλοίων των ναυπηγείων B & V με εναλλακτικά συστήματα πρόωσης και εξοπλισμού.

Κάθε πλοίο τύπου MEKO διαθέτει υποδοχές τυποποιημένων διαστάσεων για την εγκατάσταση εναλλακτικών οπλικών και ηλεκτρονικών συστημάτων, τα οποία προηγουμένως τοποθετούνται με το σύνολο των υποσυστημάτων τους σε κιβώτια ή πλαίσια συμβατών διαστάσεων σχηματίζοντας Λειτουργικές Μονάδες. H τεχνική MEKO επιτρέπει τον εκσυγχρονισμό ενός πλοίου ώστε να παραμένει αξιόμαχο στα 40 έτη της διάρκειας ζωής του, με την απλή αντικατάσταση των οπλικών και ηλεκτρονικών συστημάτων με προηγμένα συστήματα χωρίς χρονοβόρες μετατροπές υψηλού κόστους. Έτσι εξασφαλίζεται η προσαρμογή του πλοίου στις ποιοτικές και ποσοτικές μεταβολές της απειλής, καθώς και στις τεχνολογικές εξελίξεις.

Στα ελληνικά σκάφη έμφαση δόθηκε στον ανθυποβρυχιακό πόλεμο με ένα Σόναρ Μεταβλητού Βάθους (VDS) DE1160 και εγκαταστάσεις για ένα ελικόπτερο S-70B6 Aegean Hawk που χρησιμοποιεί τους πυραύλους κατά πλοίων AGM-119Mk2. Ο οπλισμός των φρεγατών περιλαμβάνει το σύστημα VLS Mk 48 με 16 πυραύλους Επιφανείας-Αέρος RIM-7M Sparrow, 8 Πυραύλους Επιφανείας - Επιφανείας RGM-84D Harpoon, 2x3 Τορπιλοβλητικούς σωλήνες Mk32 324mm και ένα πυροβόλο Mk-45 127mm/54cal ικανό να πλήξει τόσο εναέριους όσο και στόχους εδάφους. Για εγγύς προστασία κατά πυραύλων Επιφάνειας - Επιφάνειας οι φρεγάτες είναι εξοπλισμένες με δύο συστήματα Phalanx Mk 15, ενώ και οι ικανότητες πολέμου επιφανείας είναι εξαιρετικά υψηλές χάρη στη χρήση των πυραύλων Harpoon και των ελικοπτέρων Aegean Hawk που παρέχουν στοιχεία θέσεως για στόχους πέρα από τον ορίζοντα.

Πρόγραμμα εκσυγχρονισμού

Καθώς οι φρεγάτες διανύουν αισίως τη δεύτερη δεκαετίας υπηρεσίας, το Πολεμικό Ναυτικό δρομολογεί την εφαρμογή ενός προγράμματος ΕΜΖ ύψους 650 εκατομμυρίων ευρώ, που θα επιτρέψει στα σκάφη να παραμείνουν αξιόμαχα για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ανάμεσα στα υποσυστήματα που αναμένεται να αναβαθμιστούν, να αντικατασταθούν ή να συμπληρωθούν βρίσκεται και το οπλικό σύστημα Phalanx της Raytheon. Κάθε φρεγάτα διαθέτει δύο Εγγύς Οπλικά Συστήματα Phalanx, ένα στο υπερυψωμένο κατάστρωμα πυροβόλου εμπρός από την γέφυρα και ένα στην οροφή του υπόστεγου στην πρύμνη του πλοίου. Η αναβάθμιση του συστήματος στην έκδοση Block 1B περιλαμβάνει την αντικατάσταση των καννών του πυροβόλου με νέες που προσφέρουν μικρότερη διασπορά βολίδων και την προσθήκη ενός συστήματος FLIR που βελτιώνει την ικανότητα έρευνας, ιχνηλάτησης και εμπλοκής απειλών. Παράλληλα ενσωματώνει μονάδα θερμικής απεικόνισης με ικανότητα παθητικής έρευνας και ιχνηλάτησης ημέρα και νύκτα.

Εξετάζεται επίσης η ενσωμάτωση Οπλικού Συστήματος Κατευθυνόμενων Βλημάτων τύπου Βλημάτων Περιστρεφόμενης Ατράκτουσυστήματος (RAM). Πρόκειται για υπερηχητικό, ελαφρύ, ταχείας αντίδρασης, αυτόνομης καθοδήγησης βλήμα σχεδιασμένο για να καταστρέφει βλήματα εναντίον πλοίων. Οι σχετικές δοκιμές έδειξαν ότι το ποσοστό επιτυχίας του συστήματος φθάνει το 95%.

Για την αναβάθμιση της δύναμης πυρός των φρεγατών ΜΕΚΟ 200HN, η BAE Systems προτείνει την αναβάθμιση του Συστήματος Ναυτικού Πυροβόλου Mk45 των 127 χιλ στην διαμόρφωση Mod 2 ή Mod 4. Οι βελτιώσεις αφορούν τόσο στην ακρίβεια, όσο και στο βεληνεκές των πυροβόλων, ενώ συμπληρώνονται από πυρομαχικά εκτεταμένους βεληνεκούς (LRLAP) για προσβολή την στόχων σε απόσταση μεγαλύτερη των 75 χιλιομέτρων.

Τέλος, για το πυροβόλο μικρότερου διαμετρήματος των ΜΕΚΟ προτείνεται το πυροβόλο Mk38 Mod 2 των 25 χιλ, που διαθέτει κονσόλα τηλεχειριζόμενης λειτουργίας και προσφέρει βεληνεκές 2 χιλιομέτρων με ρυθμό βολής 180 βλήματα το λεπτό.

Επιχείρηση «Prosperity Guardian» στην Ερυθρά Θάλασσα

Στα πλαίσια των διεθνών υποχρεώσεων της χώρας μας, τον Ιανουάριο του 2024 ανακοινώθηκε η συμμετοχή της φρεγάτας Ύδρα στην επιχείρηση «Prosperity Guardian» για την προστασία της εμπορικής ναυσιπλοΐας. Για την αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών, αποφασίστηκε η εγκατάσταση συστήματος anti–drone για να μπορεί το πλοίο να αντιμετωπίσει απειλές από ΣμηΕΑ (Συστήματα μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών), καθώς και επιπλέον συστήματος Μέτρων Ηλεκτρονικής Υποστήριξης – ESM (Electronic Support Measures), δηλαδή υποδομή συλλογής ηλεκτρονικών εκπομπών σε ευρύ φάσμα, την ανάλυση, ταυτοποίηση και κατηγοριοποίησή τους με βάση «βιβλιοθήκη» δεδομένων.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το σύστημα κατασκευάζεται από την Saab (που προσφέρει τα προϊόντα SME-50/150/250) και πιθανότατα πρόκειται για το SME-150. Το σύστημα καλύπτει το φάσμα 2-8GHz και μπορεί να λειτουργήσει και ως ELINT (ηλεκτρονικής συλλογής πληροφοριών), ενώ είχε προταθεί από την εταιρεία για το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των MEKO200HN. Τα ESM είναι παθητικά συστήματα και ρόλος τους είναι η απεικόνιση δυνητικών απειλών από τις ηλεκτρονικές εκπομπές τους, συνδεδεμένα με σύστημα αυτοπροστασίας, με την «εικόνα» να συμπληρώνεται και από άλλα συστήματα όπως LWS (Laser Warning System) για εκπομπές ακτινοβολίας λέιζερ. Δεν έχει δηλαδή σχέση με ενεργό σύστημα ECM, το οποίο κάνει παρεμβολές για να αντιμετωπίσει μια απειλή.

05 Αυγούστου 2006