Πρόγραμμα αντικατάστασης τζιπ και φορτηγών

Με τον διαγωνισμό μεταβίβασης της ΕΛΒΟ να έχει ολοκληρωθεί το 2020, αναζωπυρώθηκαν οι φήμες για την αντικατάσταση των θρυλικών Mercedes του Ελληνικού Στρατού, που αριθμούν πάνω από 10.000 οχήματα σε διάφορες παραλλαγές (5500 - 240GD και 4500 - 290GD). Τα οχήματα αυτά έχουν φτάσει στο τέλος του χρόνου ζωής τους, ενώ δεν πληρούν κανένα από τα πρότυπα ασφαλείας και προστασίας του ΝΑΤΟ.

Η ΕΛΒΟ έχει προκρίνει την θωρακισμένη έκδοση HYRAX για το τζιπ Mercedes, καθώς στις εγκαταστάσεις της στη Θεσσαλονίκη κατασκευάστηκαν τα Mercedes-Benz W462 σε δύο εκδόσεις, τις 240GD/24 (1,25 τόνοι) και 290GD/28 (1,5 τόνοι), μαζί με επιπλέον παραλλαγές όπως όχημα διοίκησης και ασθενοφόρο. Ο σχεδιασμός του ΓΕΣ αφορά στη συντήρηση και αναβάθμιση του στόλου οχημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων, περιλαμβάνοντας την αναβάθμιση των κινητήρων, των ηλεκτρικών συστημάτων και τη δημιουργία μίας σειράς από διαφορετικές εκδόσεις σε επίπεδα θωράκισης και διαμόρφωσης.

Φορτηγά Steyer

Αντίθετα με τα τζιπ, όμως, από τα μέσα της δεκαετίας του 2010 το ΓΕΣ αναζητούσε την παραχώρηση εκατοντάδων φορτηγών οχημάτων διαφόρων τύπων από τα αμερικανικά αποθέματα, χωρίς επιτυχία. Η ανάγκη σε φορτηγά οχήματα διαφόρων τύπων γίνεται ολοένα πιο πιεστική, καθώς ο στόλος των φορτηγών Steyr σειράς ΜΑΡΑΘΩΝ έχει γεράσει και μετά δυσκολίας καλύπτονται οι ανάγκες σε μεταφορές καυσίμων, πυρομαχικών κ.λ.π. Αξίζει επίσης να σημειωθεί, ότι τα φορτηγά Steyer άρχισαν να εντάσσονται σε υπηρεσία το 1977, ενώ τα τζιπ Mercedes μια δεκαετία αργότερα, το 1987. Συνεπώς, τα φορτηγά είναι μεγαλύτερης ηλικίας και σαφώς περισσότερο καταπονημένα, ενώ διαδραματίζουν κρισιμότερο ρόλο στις ένοπλες δυνάμεις στηρίζοντας τη Διοικητική Μέριμνα σε όλες τις εκφάνσεις της.

Το Στάγιερ 680 Μ, γνωστό και ως «Στάγιερ Μαραθών», και τα νεότερα «αδελφάκια» του, όπως το 680 Μ3, γεννήθηκαν στην ίδια γραμμή παραγωγής η οποία έβγαλε και τα τζιπάκια «παντοδαπού εδάφους» Mercedes Benz GD 290 και αργότερα και τα Hummer HMMWV (4×4) 1114 GR του Ελληνικού Στρατού. Ξεκίνησαν να συναρμολογούνται κατά ολοένα και μεγαλύτερο μέρος στις εγκαταστάσεις της Σίνδου στη Θεσσαλονίκη το 1972, αρχικά από την εταιρεία Στάγιερ Ελλάς ΑΒΕ, που ήταν θυγατρική της αυστριακής Στάγιερ, και κατόπιν από την Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων, όταν το 1987 ο πλήρης έλεγχος του εργοστασίου πέρασε στο ελληνικό Δημόσιο. Τα ελληνικά Στάγιερ υπηρέτησαν και στο εξωτερικό, όπως στη Βοσνία το 1996, καθώς και σε άλλες ειρηνευτικές αποστολές, όπως και σε κοινές ασκήσεις με συμμαχικές ένοπλες δυνάμεις.

Δυστυχώς, η ισραηλινή εταιρεία PLASAN SASA Ltd που εξαγόρασε την ΕΛΒΟ δεν προσφέρει σήμερα κάποιο φορτηγό όχημα, με αποτέλεσμα η ελληνική κυβέρνηση να προσανατολίζεται στην προμήθεια 5.000 οχημάτων τυπικής εκδόσεως "τζιπ" ωφέλιμου φορτίου 1/4 τόννου και 4.500 της μεγαλύτερης κατηγορίας, ωφέλιμου φορτίου 1 1/2 τόννου (η γνωστή "καναδέζα"). Έτσι, το μοναδικό πρόγραμμα που υφίσταται σήμερα τιτλοφορείται "Προμήθεια Οχήματος ΓΧ προς κάλυψη διακλαδικών απαιτήσεων" και το κόστος του ανέρχεται σε 550.000.000 ευρώ. Η διαδικασία αξιολόγησης των υποψηφίων προμηθευτών βρίσκεται σε εξέλιξη και συμπεριλαμβάνει κοινοπραξίες όπως των Ισπανών της Urovesa με τον όμιλο Κουιμτζή και ομίλους όπως η Oshkosh Corporation από τις ΗΠΑ, η Iveco Defense Vehicles, η Renault Trucks Defense, η Mercedes Benz Defence Vehicles, η ισραηλινή Plasan και άλλους.

Οι προδιαγραφές περιγράφουν ένα όχημα με θωράκιση Level I, που θυμίζουν παλαιότερες εποχές όταν δεν υπήρχε δυνατότητα για τον εχθρό να έχει εικόνα σε μεγάλο βάθος από την πρώτη γραμμή για να εξαπολύσει πυρά εναντίον τους. Αντίθετα, σήμερα το περιβάλλον είναι πιο θανατηφόρο από όλες τις πλευρές, ιδίως σε ζώνες όπως τα νησιά του Αιγαίου, των οποίων η μεγαλύτερη έκταση βρίσκεται εντός του βεληνεκούς πυροβόλων από τα έναντι Μικρασιατικά παράλια.

Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι ο στρατός ξηράς παραλαμβάνει ήδη 1200 M1117 Guardian από τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις έναντι συμβολικού τιμήματος, επιτρέποντας την μετακύληση των VBL και Hummer σε ρόλους που σήμερα αναλαμβάνουν τα απαρχαιώμενα και αθωράκιστα τζιπ. Η προμήθεια αυτή προκαλεί ακόμη μεγαλύτερα ερωτηματικά ως προς την σκοπιμότητα της προμήθειας νέων τζιπ.

Γ.Ανδρουλάκης - 7 Ιανουαρίου 2021