Αντισταθμιστικά Ωφελήματα

Ο νόμος για τις "ελληνοποιήσεις των εξοπλιστικών προγραμμάτων" προβλέπει την υποχρεωτική συμμετοχή κατά 40% των ελληνικών βιομηχανιών στην υλοποίηση των εξοπλιστικών προγραμμάτων.

Στόχος της κυβερνητικής πολιτικής ήταν η ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας τόσο σε τεχνογνωσία, όσο και σε οικονομικό επίπεδο με την δημιουργία των προϋποθέσεων ανάπτυξης οπλικών συστημάτων και τελικά εξαγωγής τεχνογνωσίας. Δυστυχώς, τα στοιχεία που βρίσκονται στη διάθεση της ΓΔΑΕΕ αποτελούν αδιάψευστο μάρτυρα για την αποτυχία των αντισταθμιστικών ωφελημάτνω. Την δεκαετία 1997 - 2007 υπογράφηκαν περισσότερες από 1.000 συμβάσεις, η πιστωτική αξία των οποίων ανέρχεται στα 23,9 δισεκατομμύρια ευρώ. Η ονομαστική αξία τους είναι σχεδόν τέσσερις φορές μικρότερη και υπολογίζεται στα 5,9 δισεκατομμύρια ευρώ. Συγκεκριμένα πρόκειται για 63 συμβάσεις του Γενικού Επιτελείου Στρατού, 39 του Ναυτικού και 37 της Αεροπορίας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΓΔΑΕΕ από τις συνολικά 139 συμβάσεις μόλις 37 εξακολουθούν (2008) να βρίσκονται εντός του χρονικού ορίου υλοποίησής τους, οι 47 (αξίας 14,3 δισεκατομμυρίων ευρώ) βρίσκονται υπό καθεστώς τροποποίησης (δηλαδή ενδέχεται να διακοπούν στο μέλλον) και οι υπόλοιπες 55 είναι εκπρόθεσμες ή υλοποιούνται με πολύ αργό ρυθμό. Παράλληλα, τα στατιστικά στοιχεία του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου δείχνουν ότι σε ελληνικές εταιρείες (στη συντριπτική πλειονότητα στην ΕΑΒ) καταλήγει μόνο το 25% των offsets, ενώ την μερίδα του λέοντος υλοποιούν τελικάξένες εταιρείες .

Που πήγαν τα χρήματα;

Στις περισσότερες περιπτώσεις οι ξένες εταιρείες που υπογράφουν σύμβαση υλοποίησης αντισταθμιστικών ωφελημάτων ανοίγουν στο ελληνικό έδαφος γραφεία που αναλαμβάνουν να τα διεκπεραιώσουν. Έτσι δημιουργούνται μικρές εταιρείες με ελάχιστο προσωπικό 2 - 3 ατόμων, που μετά την ολοκλήρωση της σύμβασης κλείνουν και η τεχνογνωσία που μένει στη χώρα είναι μηδενική. Παράλληλα, έρευνες που διεξήγαγε το υπουργείο Εθνικής Αμυνας δείχνουν ότι ενώ οι εταιρείες αυτές είχαν σημαντικά κέρδη δεν πραγματοποιούσαν κανένα κατασκευαστικό ή υποκατασκευαστικό έργο.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι τα αντισταθμιστικά ωφέλη ή offsets καταγγέλλονται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε μελέτη του σουηδικού Οργανισμού για την Ερευνα στην Αμυνα, τα συμπεράσματα της οποίας επικαλείται ο Ευρωπαϊκός Αμυντικός Οργανισμός (EDA), η πρακτική των αντισταθμιστικών περιγράφεται λίγο - πολύ ως παράνομη. Στην τετράγωνη λογική της Ευρωπαϊκής Συνθήκης τα offsets νοθεύουν τον ανταγωνισμό, καθώς διογκώνουν την τελική τιμή ενός οπλικού συστήματος και αποκλείουν τη χορήγηση εκπτώσεων. Η τελική τιμή πώλησης ανεβαίνει κατακόρυφα, ενώ παράλληλα τα πρακτικά οφέλη για την εθνική οικονομία είναι σχεδόν μηδενικά.

26 Ιανουαρίου 2003