Μπερές και διακριτικά

Έπειτα από διάλειμμα 23 χρόνων ο μπερές επανέρχεται θριαμβευτικά σε όλο τον Ελληνικό Στρατό Ξηράς, αντικαθιστώντας το γνωστό δίκοχο στη στολή των στρατιωτών. Πιο συγκεκριμένα, το Γενικό Επιτελείο Στρατού ανακοίνωσε ότι, με απόφαση του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου, καθιερώθηκε ο μπερές χρώματος μπλε σκούρου με κεντητό εθνόσημο ως κάλυμμα κεφαλής για όλο το στρατιωτικό προσωπικό, σε αντικατάσταση του μέχρι σήμερα δίκοχου. Ωστόσο, διατηρούνται οι καθιερωμένοι μπερέδες με τα αντίστοιχα χρώματα όπως παρακάτω:

• Πράσινο για τις Ειδικές Δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων και των Πεζοναυτών
• Μαύρο για το Όπλο των Τεθωρακισμένων
• Βυσσινί για το Όπλο της Αεροπορίας Στρατού
• Κόκκινο για την 71 η Αερομεταφερόμενη Ταξιαρχία
• Γαλάζιο για την Προεδρική Φρουρά

Για τη λήψη της παραπάνω απόφασης διενεργήθηκε μελέτη-έρευνα σε όλο το στρατιωτικό προσωπικό για διαπίστωση της υπάρχουσας τάσης. Ζητήθηκαν επίσης οι απόψεις της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού και λήφθηκαν υπόψη άλλες παράμετροι, όπως η εργονομία, η εμφάνιση, αλλά και η "εναρμόνιση" με τη διεθνή τάση πού έχει επιβάλει ή προσανατολίζει τους στρατούς στον μπερέ. Άλλωστε, σχεδόν πάντα επιρροές από το εξωτερικό διαμόρφωναν την αισθητική στον τομέα αυτό, χωρίς να παραγνωρίζεται η παράδοση. Μπερές και δίκοχο εναλλάσσονται στα... κεφάλια των Ελλήνων στρατιωτών τα τελευταία 50 τουλάχιστον χρόνια. Στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο οι Έλληνες στρατιώτες πολέμησαν με δίκοχο αλλά και παλιότερα ήταν σήμα κατατεθέν, όπως θυμίζει και η γνωστή φωτογραφία τον Ελευθερίου Βενιζέλου. Γενικώς πάντως, η τραγιάσκα (το μπερεδάκι) δεν πολυφοριέται - πλην Στρατού - στην Ελλάδα. Ο χακί μπερές πρωτοφορέθηκε στον Ελληνικό Στρατό, σταδιακά, την περίοδο 1952-55 και ήταν βρετανική επιρροή.

Ο μπερές έμεινε στον Στρατό μέχρι το 1978, όταν τον άλλαξε ο τότε αρχηγός ΓΕΣ Αγαμέμνων Γκράτσος με εντολή του τότε Υπουργού Άμυνας Ευάγγελου Αβέρωφ. Η σχετική εντολή του 1978 περιλαβάνει και τους αξιωματικούς στις περιπτώσεις που φορούν την κλασσική στολή 8γ. Εξαιρούνται οι αξιωματικοί και οπλίτες των καταδρομών, τεθωρακισμένων, Προεδρικής Φρουράς και της Αεροπορίας Στρατού. Ορισμένα σώματα έχουν ως ισχυρό σύμβολο τον μπερέ, ιδιαίτερα οι καταδρομείς και οι τεθωρακισμένοι. Όταν πριν 3 χρόνια λειτουργικοί λόγοι επέβαλλαν το γνωστό τζόκεϋ στις ασκήσεις και γενικά στην εκπαίδευση, οι "πρασινοσκούφηδες" και οι "μαυροσκούφηδες" αντέδρασαν και πέτυχαν να διατηρήσουν για συναισθηματικούς λόγους τον μπερέ στις απλές εκπαιδευτικές διαδικασίες εντός της Μονάδας. Το μέτρο ισχύει από το Μάιο του 2002, με την αλλαγή της στολής 3 σε θερινή.

Διακριτικά

Τον Οκτώβριο του 2004, αλλαγές έγιναν και στα διακριτικά των στελεχών. Από εδώ και εμπρός, τα στελέχη φέρουν νέα πινακίδα με το ονοματεπώνυμό τους, δίπλα στο οποίο θα έχουν το θυρεό της σχολής που αποφοίτησαν. Παράλληλα, αλλάζει το εθνόσημο στον μπερέ και το τζόκεϊ -ανθυπασπιστών και αξιωματικών- για να μεγαλώσει και να φτάσει σε μέγεθος αυτό στο πηλήκιο, ενώ τα διακριτικά βαθμών (κοινώς "σαρδέλες") των μονίμων υπαξιωματικών της ΣΜΥ θα κλείνουν με δύο ταινίες, συμβολίζοντας τα δύο χρόνια φοίτησης στη σχολή. Ολοι οι υπόλοιποι δεν θα έχουν καμία "ταινία" στα διακριτικά τους.

Αν επιμείνουμε σε λεπτομέρειες, διαπιστώνουμε ότι οι αλλαγές είναι περισσότερες:

• Στο μπερέ και στο τζόκεϊ, το νέο εθνόσημο θα φέρει στο μέσο "χρυσοκέντητο φλογοφόρο ρόδι, που περιβάλλεται από φύλλα δάφνης και πάνω από αυτό χρυσοκέντητο το έμβλημα του κράτους" [1]
• Στα διακριτικά των υπαξιωματικών οι ταινίες θα είναι χρυσόπλεκτες για τις στολές υπ' αρ. 2 και 6, ενώ για τις υπόλοιπες θα είναι κίτρινο κέντημα και στο μέσο "επίχρυσο μεταλλικό ρόδ""
• Στο τζάκετ, τα διακριτικά και η "φλογοφόρος ροιά" (ρόδι) θα είναι μαύρου χρώματος για όλα τα όπλα και σώματα, ραμμένα στη φαιοπράσινη

[1] Το ρόδι με τη φλόγα έρχεται από τον γαλλικό στρατό. Στην Ελλάδα, εμφανίζεται για πρώτη φορά το 1828 ως σύμβολο του 1ου Συντάγματος Πεζικού και παραπέμπει στις μεταλλικές "μπάλες" που έριχναν τότε τα κανόνια.

Γ.Ανδρουλάκης - 18 Απριλίου 2001