Σύγχρονα αντιπλοϊκά όπλα

Εξαιρετικά σημαντική παράμετρος στον αντιπλοϊκό αγώνα αποτελεί η απόκτηση των ατρακτιδίων AN/AAQ-33 Sniper ATP (Advanced Targeting Pod) από την Πολεμική Αερπορία, που περιλαμβάνεται στο πακέτο ύψους 700.000.000 ευρώ για τον εκσυγχρονισμό των F-16 Block 50. Τα συγκεκριμένα ατρακτίδια μπορούν να αξιοποιηθούν έναντι χερσαίων στόχων αλλά και κατά εχθρικών πλοίων, ενώ η αξιοποίησή τους δεν περιορίζεται στην καθοδήγηση όπλων λέιζερ, αλλά επεκτείνεται στην εκτίμηση ζημιών σε απόσταση έως και 20 ν.μ. από τον στόχο. Στην αμέσως επόμενη κατηγορία βρίσκεται το ατρακτίδιο DB-110 που καλύπτει αποστάσεις έως 80 ν.μ., εννώ η χρήση δορυφόρου αποτελεί μονόδρομο για μεγαλύτερες αποστάσεις.

Οι αποστολές ΤΑΥΝΕ εκτελούνται από τη ΠΑ μέσω ενός «πακέτου» αεροσκαφών, το γνωστό COMAO (Composite Air Operations) με στόχο να τεθούν εκτός λειτουργίας τα εχθρικά ραντάρ των πλοίων με την εκτέλεση βολών με βλήματα AGM-88B HARM. Κατόπιν, τα αεροσκάφη μπορούν να πλησιάσουν εγγύτερα στο στόχο και να εκτελέσουν βολές με GBU-24 PW III και GBU-50 EP II που καθοδηγούνται από τα SNIPER και μπορούν να αφεθούν από απόσταση 15 περίπου ναυτικών μιλίων. Κρίσιμης σημασίας είναι και η μαζική εγκατάσταση και χρήση τερματικών Link 16 σε όλα τα αεροσκάφη (χαρακτηριστική η έλλειψη για τα Mirage 2000-5), ώστε να υπάρχει κοινή εικόνα της τακτικής κατάστασης και να υλοποιούνται δικτυοκεντρικές επιχειρήσεις.

	AGM-84L Harpoon Block II	AM-39 Exocet Block II
Μήκος	4,6 μ	5,64 μ
Διάμετρος	34,4 εκ	35 εκ
Βάρος	691 κιλά	825 κιλά
Άνοιγμα Πτερύγων	91,4 εκ	1,10 μ
Εμβέλεια	140-270 χλμ	50-70 χλμ
Ταχύτητα		0,93 Mach
Καθοδήγηση	Αδρανειακής/δορυφορικής ναυτιλίας (INS/GPS), ραντάρ	INS, ραδιοϋψόμετρο, ραντάρ
Πολεμική κεφαλή	227 κιλά	165 κιλά (ημιδιατρητική)
Ενδεικτικό κόστος

Αμερικανικός AGM-84L Block II

O Harpoon είναι ο πολυπληθέστερος αντιπλοϊκός πύραυλος στη Δύση,ο μοναδικός που σχεδιάστηκε εξ' αρχής ως αερομεταφερόμενο όπλο και ο πρώτος δυτικός αντιπλοϊκός πύραυλος με στροβιλοκινητήρα αντί πυραυλοκινητήρα στερεού καυσίμου. Η πλήρης παραγωγή ξεκίνησε το 1976 και δύο χρόνια αργότερα εφαρμόστηκαν οι πρώτες βελτιώσεις στην παρτίδα παραγωγής Block I, που περιλάμβαναν βελτίωση του λογισμικού και του ραντάρ εγκλωβισμού. Στο Block II, που άρχισε να παραδίδεται το 2009, το INS αντικαταστάθηκε από το σύστημα αδρανειακής/δορυφορικής ναυτιλίας (INS/GPS) που αναπτύχθηκε για τη συλλογή JDAM. Αποτέλεσμα ήταν η δυνατότητα προσβολής και χερσαίων στόχων, ενώ ανάλογα με το είδος του στόχου η πολεμική κεφαλή ενεργοποιείται με πυροσωλήνα επαφής /υστέρησης (διάτρηση του σκάφους – στόχου) ή με νέο πυροσωλήνα προσέγγισης. Η νέα μονάδα ναυτιλίας αύξησε την ακρίβεια και των ναυτικών πληγμάτων του όπλου, ιδίως σε παράκτιο περιβάλλον και σε αγκυροβολημένους στόχους (αναφέρεται CEP 10 – 13 μέτρα).

Με συνολικό βάρος 725 κιλά και βάρος εκρηκτικής κεφαλής 224 κιλά ο Harpoon AGM-84 μπορεί να πλήξει πλοία σε απόσταση έως και 270 χιλιόμετρα, ανάλογα με το ύψος ρίψης και την ταχύτητα του αεροσκάφους που τον μεταφέρει, προκαλώντας τεράστιες ζημιές σε κάθε μονάδα επιφανείας ή και να βυθίσει μικρότερα πλοία, όπως πυραυλακάτους. Σε σχέση με τον αερομεταφερόμενο AM-39 Exocet είναι πιο αργός κατά 200 περίπου χιλιόμετρα ανά ώρα, ενώ συγκρινόμενος με τον ίδιας περίπου ακτίνας αερομεταφερόμενο JSM, υστερεί ώς προς τα χαρακτηριστικά VLO (stealth) και τη δυνατότητα ταυτοποίησης στόχου και προσβολής του σε συγκεκριμένα σημεία.

Με την απόκτηση των Harpoon, η Πολεμική Αεροπορία αποκτά τεράστιο πλεονέκτημα σε αποστολές έναντι ναυτικών στόχων (ΤΑΝΥΕ), αφού δεν θα είναι μόνο τα Rafale της 332 Πολεμικής Μοίρας που θα μεταφέρουν αντιπλοικούς (ΑΜ.39 Exocet), αλλά και τα F-16. Τα ελληνικά Viper της 115 ΠΜ μπορούν να εκτελούν αποστολές οπλισμένα με 2 x AGM-84 Harpoon II, 2 x 600 gal, 2 x AIM-120C7 και 2 x IRIS-T. Έτσι μπορούν να αποκτήσουν δυνατότητα ναυτικής κρούσης σε όλη σχεδόν την Ανατολική Μεσόγειο.

Γαλλικός AM-39 Exocet

Υπολογίζεται ότι υπάρχουν 37 πύραυλοι διαθέσιμοι, με αμφίβολη επιχειρησιακή αξία λόγω απουσίας προγράμματος συντήρησης

O AM39 αποτελεί εξέλιξη του βλήματος επιφανείας-επιφανείας MM38 της γαλλικής εταιρίας Aerospatiale και ο πύραυλος κατέστη επιχειρησιακός το 1979. Σε σχέση με την έκδοση MM38 διαθέτει τροποποιημένες επιφάνειες ελέγχου και μικρότερων διαστάσεων άτρακτο, κατασκευασμένη από κράματα χαμηλού βάρους, ώστε να εκτοξεύεται από αεροσκάφη ακόμη και με υπερηχητικές ταχύτητες.

Πρόκειται για έναν αεροεκτοξευόμενο πύραυλο ναυτικής κρούσης, εντελώς ανεξάρτητο μετά την άφεση (fire and forget). H ταχύτητα του βλήματος είναι υψηλή υποηχητική (0,93 Mach), ενώ η εμβέλειά του κυμαίνεται από 50 μέχρι 70 χλμ. (η μέγιστη), ανάλογα με το ύψος και την ταχύτητα εκτόξευσης. Πριν από την άφεση απαιτείται χρόνος προθέρμανσης 60 sec και κατόπιν το βλήμα τροφοδοτείται με τα στοιχεία του στόχου, που παρέχει το ραντάρ του αεροσκάφους. Mετά την εκτόξευση ο AM39 κατευθύνεται στο στόχο μέσω του ενσωματωμένου συστήματος αδρανειακής πλοήγησης (INS) και του υψομετρικού ραντάρ TRT RAM01, ενώ Tην τερματική καθοδήγηση αναλαμβάνει το ραντάρ EMD ADAC (μπάντα «I»).

Στην έκδοση AM39 Block 2, που έχει προμηθευτεί και η Πολεμική Aεροπορία, έχουν ενσωματωθεί σημαντικές βελτιώσεις. Εγκαταστάθηκε προηγμένος ερευνητής Super ADAC με μεγαλύτερη αντοχή στα ECM (ECCM) και αναβαθμισμένη ικανότητα διάκρισης στόχων, νέο υψομετρικό ραντάρ, που διατηρεί το βλήμα στο βέλτιστο ύψος τελικής επίθεσης (έως και 2 μ.), ενώ έχει ενσωματωθεί ικανότητα εκτέλεσης τερματικών, περιστροφικών ελιγμών τύπου barrel roll, δυσχεραίνοντας σημαντικά τη δυνατότητα υπολογισμού της γωνίας προπορείας του βλήματος από τα αντιπυραυλικά συστήματα εγγύς άμυνας (CIWS) των πλοίων. Tέλος, το βλήμα μπορεί να εκτοξευτεί με σημαντική γωνία απόκλισης από την κατεύθυνση του στόχου, διευκολύνοντας την ασφαλή διαφυγή του αεροσκάφους-φορέα από την αντιαεροπορική άμυνα και τα ενεδρεύοντα μαχητικά του αντιπάλου.

Η τελευταία γενιά MM-40 Block.ΙΙΙ Exocet φέρει προωθητή στερεού καυσίμου και κινητήρα turbojet που αυξάνουν το μέγιστο βεληνεκές του βλήματος στα 180 km. Διαθέτει επίσης νέα πολεμική κεφαλή θραυσμάτων, βελτιωμένο ερευνητή ραντάρ και σύστημα καθοδήγησης συνδυασμού INS κα GPS (Global Positioning System), με δυνατότητα προγραμματισμού “πολλαπλών εναλλακτικών διαδρομών”. Τέλος, η νέα έκδοση του βλήματος έχει τη δυνατότητα προσβολής στόχων εδάφους όπως ελλιμενισμένα πλοία.

H επιχειρησιακή αξιοποίηση των βλημάτων AM39 Block 2 έχει ανατεθεί στην 114 Πτέρυγα Mάχης και αναμένεται να χρησιμοποιηθούν κυρίως για την προσβολή στόχων υψηλής αξίας (π.χ. φρεγάτες). Απέναντι σε τέτοιου είδους στόχους, με ισχυρή αντιαεροπορική/αντιπυραυλική προστασία, πρέπει να εξαπολύεται ταυτόχρονα ένας αριθμός βλημάτων, που θα κυμαίνεται κατά περίπτωση από δύο (φρεγάτα τύπου Knox) έως και οκτώ (TF-2000). Τα βλήματα antiship της κατηγορίας του Exocet χρησιμοποιούνται για την απενεργοποίηση-εξουδετέρωση σκαφών μεγέθους φρεγάτας και όχι για τη βύθισή τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Super Vita φέρουν επίσης βλήματα Exocet των εκδόσεων Block ΙΙ και Block III.

1 Ιουλίου 2022